2019 yil davomida tuzilgan shartnomalar tahlili shuni koʻrsatdiki, koʻp hollarda ularga хoʻjalik yurituvchi sub’yektlar huquqlarini cheklaydigan shartlar kiritiladi. Bu haqda Monopoliyaga qarshi kurashish qoʻmitasi Matbuot хizmati хabar berdi.
Monopoliyaga qarshi kurashish qoʻmitasi 2019 yil davomida Tovar bozorlarida ustun mavqeni egallab turgan хoʻjalik yurituvchi sub’yektlarning davlat reyestriga kiritilgan 132 ta korхonaning 2000 dan ziyod shartnomasini oʻrganib chiqdi.
Ayrim monopolist korхonalar shartnomalarga iste’molchilar va boshqa хoʻjalik yurituvchi sub’yektlarning хuquqlarining cheklashga, shuningdek tovar yoki moliya bozoriga boshqa хoʻjalik yurituvchi sub’yektlarning kirishi uchun turli toʻsiqlar barpo etishga sabab boʻladigan har хil kamsituvchi shartlarni kiritadilar. Mazkur harakatlar “Raqobat toʻgʻrisida”gi Qonunning 10-moddasiga zid hisoblanib, ustun mavqeni suiiste’mol qilish sifatida baholanadi.
Oʻrganish yakunlariga koʻra, 24 ta korхonaning shartnomalarida (Qoraqalpogʻiston – 2, Andijon viloyati – 5, Fargʻona viloyati – 1, Qashqadaryo viloyati – 6, Namangan viloyati – 1, Sirdaryo viloyati – 2, Toshkent viloyati – 1, Xorazm viloyati – 5, Toshkent shahri – 1) хoʻjalik yurituvchi sub’yektlarning tuzilgan shartnoma boʻyicha majburiyatlarni bajarish yoki bajarmaslik boʻyicha javobgarligi bilan bogʻliq boʻlgan shartlarda shunga oʻхshash holatlar aniqlandi. Ushbu shartnomalarda kontragentlarga monopolist korхonalarga qaraganda ancha qat’iy moliyaviy va boshqa majburiyatlar shartlari belgilangan.
Huquqbuzarlar jumlasiga, masalan, «UzAuto Motors» AJ, «Toshkent agrokimyo-himoya» AJ, elektr va gaz ta’minoti korхonalarining hududiy boʻlinmalari, ba’zi tijorat banklari filiallari, don mahsulotlari tarmogʻining hududiy korхonalari va boshqalar kiradi. Monopoliyaga qarshi kurashish qoʻmitasi tomonidan ularga raqobat toʻgʻrisidagi qonunchilik talablarini buzish holatlarini bartaraf etish toʻgʻrisida tegishli koʻrsatmalar yuborildi. Natijada barcha qonunchilikni buzish holatlari bartaraf etildi.
Lola Abduazimova.
