Иш ҳақи билан боғлиқ масала – ҳозирги вақтда ҳам иш берувчи, ҳам ходимлар учун энг оғриқли масалалардан бири. Форс-мажор, ёмон молиявий аҳвол ва ҳисобварақда пуллар мавжуд эмаслиги сабабли иш берувчи ташаббусига кўра иш ҳақини камайтириш имконияти ҳақида buxgalter.uz га юридик фанлар номзоди, Меҳнат кодекси муаллифларидан бири Михаил ГАСАНОВ сўзлаб берди.
- Меҳнат шартлари, шу жумладан унга ҳақ тўлаш миқдори ҳам улар қандай тартибда ўрнатилган бўлса, шундай ўзгартирилади. Бунда меҳнат тўғрисидаги шартномалар шартлари, агар қонунда бошқача назарда тутилмаган бўлса, бир томонлама тартибда ўзгартирилиши мумкин эмас.
Меҳнатга ҳақ тўлаш миқдори меҳнат шартномасининг зарур шарти эканлиги боис, умумий қоидага кўра, иш берувчи томонидан ходимнинг розилигисиз ўзгартирилиши мумкин эмас. Ушбу қоидадан истисно МКнинг 89-моддасида назарда тутилган. Фақат ушбу моддада кўрсатиб ўтилган ҳолатлар мавжуд бўлган тақдирда иш берувчи меҳнатга ҳақ тўлаш миқдорини бир томонлама тартибда ўзгартиришга ҳақли.
Иш берувчи ходимнинг розилигисиз меҳнат шартларини ўзгартиришга фақат технологиядаги, ишлаб чиқариш ва меҳнатни ташкил этишдаги ўзгаришлар, ишлар (маҳсулот, хизматлар) ҳажмининг қисқарганлиги, башарти бундай ўзгаришлар ходимлар сони ёки ишлар хусусиятининг ўзгаришига олиб келиши олдиндан аниқ бўлган ҳоллардагина ҳақлидир.
- Барча бошқа ҳолларда, жумладан форс-мажор ёки корхонанинг ҳисобварағида пуллар мавжуд бўлмаганда ходимнинг розилигини олишга тўғри келадими?
- Ҳа. Иш берувчи меҳнатга ҳақ тўлашнинг илгариги даражасини сақлаб қолиш имконини бермайдиган сабабларни тушунтириши лозим. Агар иш берувчи бу вақтинчалик хусусиятга эгалиги ва муайян вақт ўтгандан кейин меҳнатга ҳақ тўлаш илгариги даражага қайтишини тушунтирса, кўп ҳолларда ходимлар бундай чорага кўнишади.
Агар иш берувчи ходимларни ишонтира олса, улар билан меҳнат шартномасига қўшимча келишувлар тузилади. Қўшимча келишувда қатор бандларни кўрсатиш зарур.
Buxgalter.uz да батафсил ўқинг.
