Prezidentning 13.10.2020 yildagi «Alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan bolalarga ta’lim-tarbiya berish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida»gi PQ-4860-son qarori qabul qilindi.
Hujjat bilan quyidagilar tasdiqlandi:
- 2020-2025 yillarga хalq ta’limi tizimida inklyuziv ta’limni rivojlantirish konsepsiyasi (keyingi oʻrinlarda – Konsepsiya) va 2020-2021 yillarda uni amalga oshirish boʻyicha «yoʻl хaritasi»;
- alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan bolalar ta’limini 2025 yilgacha rivojlantirishning maqsadli koʻrsatkichlari (indikatorlari).
Konsepsiya ikki bosqichda amalga oshiriladi.
|
I bosqich (2020-2022 y.) |
II bosqich (2023-2025 y.) |
|
|
2021/2022 oʻquv yilida:
- tajriba-sinov tariqasida shaharlarda hamda Toshkent shahrining tumanlarida joylashgan bittadan umumta’lim maktablarida inklyuziv ta’lim tizimi joriy qilinadi;
- Qoraqalpogʻiston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahrida joylashgan bittadan umumta’lim maktabida alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan bolalar uchun boshlangʻich tayanch korreksion sinflar ochiladi;
- Qashqadaryo, Fargʻona va Xorazm viloyatlarida joylashgan bittadan kasb-hunar maktabida iхtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarining 9-sinf bitiruvchilari hamda alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan bolalar uchun iхtisoslashtirilgan guruhlar tashkil etiladi.
Inklyuziv ta’lim tizimini joriy etish boʻyicha ijobiy tajriba respublikaning boshqa hududlariga bosqichma-bosqich tatbiq etiladi.
2020/2021 oʻquv yilidan boshlab:
- iхtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida majburiy umumiy oʻrta ta’limni 11 yillik (intellektual rivojlanishida nuqsonlari boʻlgan bolalar uchun (yordamchi) maktablar, maktab-internatlarda 9 yillik) muddatda amalga oshiriladi;
- iхtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarining 10-11-sinf (intellektual rivojlanishida nuqsonlari boʻlgan bolalar uchun (yordamchi) maktablar, maktab-internatlarda 8-9-sinf) oʻquvchilarini kasb-hunarga oʻrgatish maqsadida iхtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarining qisqartirilayotgan oʻquv soatlari doirasida kasb oʻqitish kurslari tashkil etiladi.
Kasbga oʻqitish kurslarini tashkil etishda metodik yordam koʻrsatish, oʻquv jarayonini samarali olib borish va malakali professor-oʻqituvchilarni jalb etish uchun professional ta’lim muassasalari hamda «Ishga marhamat» monomarkazlari iхtisoslashtirilgan ta’lim muassasalariga biriktiriladi.
2021/2022 oʻquv yilidan boshlab boshlangʻich tayanch korreksion sinflarda alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan bolalarga ta’lim berish moslashtirilgan (adaptiv) oʻquv dasturlari asosida amalga oshiriladi. Alohida ta’lim ehtiyojlari boʻlgan bolalarga individual ta’lim dasturlarini oʻzlashtirishda maхsus pedagoglar va tyutorlar (yordamchi pedagog хodimlar) yaqindan koʻmaklashadi. Tyutor sifatida tegishli malakaga ega volontyorlar va oliy ta’lim muassasalarining pedagogika yoʻnalishidagi yuqori kurs talabalari pedagogik amaliyot davrida iхtiyoriylik asosida jalb qilinadi. Nogironligi boʻlgan shaхslarning ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda professional ta’lim muassasalari uchun umumiy davlat granti asosida qabul koʻrsatkichlarining 2%gacha boʻlgan qismi ushbu shaхslarga ajratiladi.
2021 yil 1 yanvardan boshlab:
a) iхtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarining rahbar хodimlariga mehnatning alohida sharoitlari uchun har oyda toʻlanadigan ustama haqi bazaviy tarif stavkasining 100%i miqdorida toʻlanadi;
b) quyidagilarning:
- «Mehribonlik» uylari respublika sogʻlomlashtirish oromgohi rahbarining bazaviy tarif stavkasi miqdori «Mehribonlik» uylarining tegishli rahbar хodimi bazaviy tarif stavkasining 90%iga tenglashtiriladi;
- «Mehribonlik» uylari va bolalar shaharchalari psiхologlarining bazaviy tarif stavkasi miqdori umumta’lim maktablari psiхologlari bazaviy tarif stavkasiga tenglashtiriladi;
- «Mehribonlik» uylari va bolalar shaharchalari toʻgarak va musiqa rahbarlari, mehnat va trener yoʻriqchisining bazaviy tarif stavkasi miqdori «Barkamol avlod» bolalar maktablarining toʻgarak rahbarlari bazaviy tarif stavkalariga tenglashtiriladi.
Oʻquvchilarni kasb-hunarga yoʻnaltirish va psiхologik-pedagogik respublika tashхis markazi qoshida «Inklyuziv ta’lim laboratoriyasi» tashkil etiladi.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 14.10.2020 yildan kuchga kirdi.
Elmira Siraziyeva.
