31.07.2025 йилдаги Вазирлар Маҳкамасининг 478-сонли “Тадбиркорлик субъектларига туташ ҳудудлардан мавсумий фойдаланишни ташкил этишни янада соддалаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори қабул қилинди.
Ушбу ҳужжат 30.08.2024 йилдаги ПФ-132-сонли Президент Фармонида белгиланган вазифаларга мувофиқ ишлаб чиқилган бўлиб, тадбиркорлар учун аввал фақат мураккаб ва узоқ келишувлар орқали амалга оширилган ҳудудларга киришни енгиллаштиришга қаратилган.
Ҳужжатга мувофиқ, 2025 йил 1 октябрдан бошлаб тадбиркорлар ўзларига тегишли бинолар ва иншоотларга туташган ер майдонларини, жумладан, давлат органлари ва ташкилотлари доимий фойдаланишдаги ерларини (таълим ва тиббиёт муассасалари ҳудудларидан ташқари) ижарага олишлари мумкин.
Ижара шартлари қуйидагича белгиланган:
- аукционсиз – тўғридан-тўғри, агар ер тадбиркор объекти билан чегарадош бўлса;
- бир календарь йилига – узайтириш имконияти билан;
- ижара тўлови – ер солиғининг 3 баробаригача миқдорда бўлса;
- шартномалар Давлат солиқ қўмитаси томонидан назорат қилинадиган электрон тизим орқали расмийлаштирилади.
Илк бор қуйидаги ягона талаблар белгиланди:
- барча объектлар аввалдан тасдиқланган схема ва меъморий “дизайн-код”га мувофиқ жойлаштирилади;
- келишувсиз капитал қурилиш ва ташқи кўринишни ўзгартириш тақиқланади;
- шартлар бузилганда – объект бузилади ва шартнома бекор қилинади.
Ҳудудий ҳокимликлар 2025 йил 1 октябрга қадар:
- ноқонуний ўрнатилган объектларни инвентаризация қилиши;
- уларни қонунийлаштириши ёки ҳудудни бўшатишни таъминлаши;
- тасдиқланган схемалар ва дизайн-кодларни расмий веб-сайтларида жойлаштириши лозим.
Шунингдек, ижара тўловларини давлат органлари ва маҳаллий бюджетлар ўртасида тақсимлаш тизими жорий этилди. Бу маҳаллий ҳокимиятларни тадбиркорлик фаолиятини легаллаштиришга қизиқтиришга хизмат қилади.
Янги тартиб қуйидаги имкониятларни яратади:
- маҳаллалар ва кўчаларда тадбиркорлик фаолиятини кенгайтириш;
- нозорат масканида ижара (ёки «яширин ижара») улушини камайтириш;
- шаҳарларнинг ташқи кўринишини тартибга солиш;
- бюджет тушумларини ошириш.
Ҳужжатда таъкидланганидек, ерни ижарага олиш – уни мулк сифатида бериш ёки унда капитал қурилиш амалга ошириш, кўчмас мулк ҳуқуқини расмийлаштириш ҳуқуқини бермайди.
Ҳужжат Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базасида давлат тилида эълон қилинган ва 01.10.2025 йилдан кучга киради.
Саодат Усманова
