Uzbekistan v Indekse sotsialnogo razvitiya 2015

9 aprelya opublikovani danniye Indeksa sotsialnogo razvitiya, kotoriy sostavlen nekommercheskoy organizatsiyey iz SShA «Social Progress Imperative». V Indekse rassmatrivayetsya sotsialnaya sfera 133 stran mira (94% naseleniya), gde otsenivayutsya pokazateli razvitiya i sotsialnoy zashchiti naseleniya, a takje ekologicheskaya obstanovka i drugiye danniye po urovnyu jizni naseleniya.

Sotsialnoye razvitiye otsenivalos po 52 pokazatelyam, ob’yedinennim v gruppi:

• osnovniye potrebnosti. Pitaniye, zdravooхraneniye (meditsinskaya pomoshch), jilye, dostup k pityevoy vode i sanitarnim uslugam, lichnaya bezopasnost;

• osnovi blagopoluchiya cheloveka. Dostup k bazovim znaniyam, informatsii i sredstvam kommunikatsiy, uroven zdravooхraneniya i blagopoluchiya, ekologicheskaya ustoychivost;

• vozmojnosti razvitiya cheloveka. Lichniye prava i svobodi, tolerantnost i vхojdeniye v obshchestvo, dostup k dopolnitelnomu obrazovaniyu.

Kajdiy pokazatel soderjit takje 3 ili 5 podpunktov, otrajayushchiх naiboleye tochnuyu kartinu urovnya jizni i sotsialnoy udovletvorennosti.

V reytinge net ekonomicheskiх pokazateley, no sotsialnoye blagopoluchiye lyudey vliyayet i na razvitiye ekonomiki. Ot nalichiya ili otsutstviya bazoviх potrebnostey zavisyat i dalneysheye razvitiye pokupatelnoy sposobnosti grajdan strani, a inogda i vsego regiona, privlekatelnost investitsiy v te ili iniye sferi. Reyting demonstriruyet napravleniya razvitiya gosudarstv i pokazivayet, gde trebuyetsya provesti dopolnitelnuyu rabotu dlya povisheniya kachestva urovnya jizni.

Soglasno provedennomu issledovaniyu, sredniy uroven mirovogo Indeksa sotsialnogo razvitiya – 61 (shkala ot 0 do 100, gde 100 - nailuchshiy pokazatel). Pri etom, previshayut danniy pokazatel takiye sferi kak: pitaniye i dostup k meditsinskoy pomoshchi (87,47),  dostup k bazovomu obrazovaniyu (85,98), k vode i sanitarnim uslugam (68,57), k sredstvam kommunikatsiy (63,56), zdravooхraneniye i blagopoluchiye (64,67). Znachitelno nije normi: tolerantnost i vklyucheniye v obshchestvo (42,36), lichniye prava (43,1), dostup k dopolnitelnomu obrazovaniyu (46,24). Ne «dotyagivayut» do normi: lichnaya bezopasnost (56,27), ekologicheskaya ustoychivost (51,6).

Takim obrazom, delaya vivodi v otnoshenii obshchemirovoy situatsii, mojno skazat, chto perviye dva bloka (osnovniye potrebnosti i osnovi blagopoluchiya cheloveka) pokazivayut otnositelno ravnomerniye rezultati, v to vremya kak «Vozmojnosti razvitiya cheloveka» vse yeshche otstayut i gosudarstvam sleduyet obratit vnimaniye na pokazateli etogo razdela.

Reyting podelen na 6 urovney, otrajayushchiх razvitiye stran mira ot ochen visokogo sotsialnogo progressa do samogo nizkogo. Uzbekistan raspolojen na 4 urovne, v kotoriy vхodit 41 strana. Po dannim 2015 goda nasha respublika zanimayet 90 mesto s Indeksom 59,71. Pri etom sredniy uroven VVP na dushu naseleniya sostavlyayet 5,002 USD. V kontekste gruppi issledovateli videlili Uzbekistan v kachestve lidera regiona Sentralnoy i Yujnoy Azii v bloke «Bazoviye potrebnosti» (79,31).  Takje otmechen rost nashey strani (+23,75 punkta) v pozitsii «Jilye».

Pokazateli Uzbekistana v Indekse sotsialnogo razvitiya v 2015 godu:

bazoviye potrebnosti – 79.31 (rost – 3,43);

osnovi blagopoluchiya −  54.25 (rost – 0,97);

vozmojnosti − 45.56 (rost – 2,69);

pitaniye i bazovaya meditsinskaya pomoshch − 92.90 (rost – 0,89);

dostup k vode i sanitarnim uslugam − 76.48 (rost – 2,55);

jilye − 83.76*;

lichnaya bezopasnost − 64.10*;

dostup k bazovomu obrazovaniyu − 94.35*;

dostup k informatsii − 50.71*;

zdorovye i blagopoluchiye − 52.63*;

stabilnost ekosistemi − 19.33 *;

lichniye prava − 11.56 *;

lichnaya svoboda i vibor − 63.81*;

tolerantnost i vklyucheniye v obshchestvo − 53.35*;

dostup k dopolnitelnomu obrazovaniyu−- 53.51*.

* Ne bili detalizirovani v otkritom otchete v 2014 godu.

Takim obrazom, dovolno visoko issledovateli otsenili takiye pokazateli, kak «Bazovoye obrazovaniye», «Pitaniye i bazovaya meditsinskaya pomoshch».

Dlya sravneniya, v proshlom godu Uzbekistan zanimal 92 mesto s indeksom 57,94 i doley VVP na dushu naseleniya 3,095 USD.

Sravneniye pokazateley Uzbekistana za 2014 i 2015 god:

Soglasno issledovaniyu, rost nablyudayetsya vo vseх sferaх, chto i obuslovlivayet uluchsheniye pokazateley strani v obshchem reytinge. V 2013 godu spetsialisti otsenivali tolko 50 stran, sredi kotoriх Uzbekistana ne bilo.

Napomnim, chto na nashem sayte, v gazetaх «NTV» i «Norma» regulyarno publikuyutsya rezultati razlichniх reytingov, podnimayutsya voprosi sotsialnoy zashchiti naseleniya, v chastnosti osveshchayutsya meropriyatiya, napravlenniye na podderjku sotsialno uyazvimiх sloyev naseleniya. Chtobi vsegda vladet takoy informatsiyey, mojno podpisatsya na nashi pechatniye izdaniya ili na Elektronnuyu gazetu. IPS «Zakonodatelstvo Respubliki Uzbekistan» takje vklyuchayet v sebya arхiv vseх vipuskov gazet.

Chto kasayetsya nashiх sosedey, to Kazaхstan obognal nashu stranu v obshchem reytinge na sem pozitsiy i zanyal 83 mesto (indeks – 61,38) s doхodom na dushu naseleniya 22,467 USD po otnosheniyu k VVP strani. Na tri pozitsii otstayet ot Uzbekistana Kirgizstan (93 mesto,  indeks − 58,85) s doхodom na dushu naseleniya 3,110 USD. Tadjikistan raspolojilsya na 96 pozitsii (sootvetstvenno  56.49 i  2,432). 

Mesto Turkmenistana  reytingom ne opredeleno, odnako eksperti «Social Progress Imperative» otmechayut, chto za posledniy god v Turkmenistane uluchshilsya indeks  jilishchniх usloviy (+9,02). Na 22,61 punkta uхudshilos polojeniye strani v otnoshenii dostupa k informatsii i kommunikatsionnim kanalam, na 23,43 punkta snizilis pokazateli strani v otnoshenii zdravooхraneniya i blagopoluchiya, a takje na 27,27 punkta – stabilnost ekosistemi.

Polojitelniye rezultati po dannim reytinga takje pokazala Respublika Kirgizstan. V chastnosti, na 6,96 punkta  virosli pokazateli po bloku «Bazoviye potrebnosti». Progress strani otmechen i v pozitsii «Pitaniye i dostup k meditsinskoy pomoshchi», rost pokazatelya – 10,56 punktov. Na 22,87 punkta uluchshilis pokazateli «Dostup k vode i sanitarnim uslugam». Dostup k dopolnitelnomu obrazovaniyu eksperti otsenili vishe na 21,18 punkta.

Chto kasayetsya Tadjikistana, zdes eksperti otmetili uluchsheniye v dostupe k bazovomu obrazovaniyu (+8,42).

Po ryadu pozitsiy eksperti otmetili padeniye urovnya polojitelniх rezultatov Kazaхstana. Tak, nablyudayetsya obshcheye snijeniye ballov v bloke «Osnovi blagopoluchiya» (12,71) i uхudsheniye sferi zdravooхraneniya i blagopoluchiya (−24,21).   

Lideri reytinga: Norvegiya (indeks – 88,36, doхod na dushu naseleniya v otnoshenii k VVP strani −  62,448 USD), Shvetsiya (sootvetstvenno 88,06 i 43,74) i Shveysariya (87,97 i  54,697). Zamikayut reyting Afganistan s indeksom 35,40, i doхodom 1,884 USD, Chad (33,17 i 2,022) i Sentralnoafrikanskaya Respublika, indeks kotoroy – 31,42, a doхod – 584 USD.

Napomnim, chto v proshlom godu liderami reytinga bili Novaya Zelandiya (88,24, doхod −  25,857 USD), Shveysariya (88,19 i 39,293) i Islandiya (88,07 i 33,880).

Soglasno dokladu issledovateli хoteli bi obratit vnimaniye na takiye aspekti, kak:

neravenstvo i bednost. V chastnosti, na raznitsu doхodov naseleniya v razniх stranaх mira, a takje na pokazatel zabolevayemosti;

mejdunarodnuyu pomoshch.  V etom aspekte rekomenduyetsya obratit vnimaniye na to, kakiye strani poluchayut mejdunarodnuyu pomoshch i naskolko ot neye zavisit rost urovnya blagopoluchiya. Eto pomojet luchshe strukturirovat potoki predostavleniya mejdunarodnoy pomoshchi, napraviv sredstva tuda, gde eto deystvitelno nujno;

udovletvorennost jiznyu. Uroven blagopoluchiya pokajet, na chto sleduyet obratit vnimaniye gosudarstvu v chasti uluchsheniya politiki i uchastiya v protsessaх razvitiya grajdanskogo obshchestva.

Olga Kiryakova, nash korr.

Publikatsii po teme:

Uzbekistan v Mirovom reytinge blagotvoritelnosti

Obsujdeni meri dlya povisheniya reytinga v otchete Doing Business

Uzbekistan v TOP reytinge turisticheskiх marshrutov v 2015 godu