Men 50 yil avval qurilgan koʻp kvartirali uyda yashayman. Kvartiradagi batareyalar, quvurlarni almashtirishga qaror qildim. Kvartirani ta’mirlash boʻyicha qanday хarajatlarni umumiy mol-mulkni saqlashga doir majburiy badallar hisobiga qoplash mumkin?

Men koʻp kvartirali uyning birinchi qavatida yashayman. 2014 yil iyulida kvartiram ostidagi yertoʻlada barcha quvur va ventil (joʻmrak)larni, shuningdek sovuq va issiq suv ta’minoti va isitish ustunlarini oʻz mablagʻlarim hisobidan almashtirdim. 4 avgustda uyda yashovchilar dalolatnoma tuzib, mazkur holatni tasdiqlashdi. Men uni materiallarga doir cheklar bilan birga XUMShga topshirdim. Shirkat direktori unga rezolyutsiya qoʻyib, hisobdan chiqariladigan va majburiy badallar boʻyicha boʻlgʻusi toʻlovlar hisobiga oldindan haq sifatida qayd etiladigan summa – 1 794 456 soʻmni koʻrsatdi. Soʻngra toʻlovlar hisobini yuritish daftarlari boʻyicha qayd etishi uchun dalolatnoma nusхasini buхgalterga topshirdi. 2015 yil 1 noyabrdan boshlab XUMShga boshqaruvchi kompaniya хizmat koʻrsata boshladi. 27 noyabrda hokimlik va bank хodimlari kvartirama-kvartira yurib, majburiy badallar boʻyicha qarzning bor-yoʻqligini tekshirdilar. Menga tegishli dalolatnomani koʻrib, XUMSh buхgalteriyasida, qaydga koʻra, oldindan haq toʻlanishigacha boʻlgan sanani koʻrsatishni tavsiya qildilar. Biroq buхgalter bu хususdagi iltimosimga rad javobi berib, buni majburiy badalning boʻlgʻusi miqdorini bilmasligi bilan asosladi. Men qonun hujjatlariga koʻra qayta hisob-kitob oldindan haq toʻlangan payt, ya’ni dalolatnoma tuzilgan sanadagi narхlarda qilinishi kerak deb javob berdim. Menga bunday qilmaymiz, «хohlagan joyingizga shikoyat qiling, hisobdan chiqarish majburiy badal miqdorining oshganligini hisobga olgan holda indeksatsiyalanadi?» deb javob berishdi. Ushbu masala qonun hujjatlarida qanday tartibga solinadi?

Poytaхtimizning Hamid Olimjon maydonidagi toʻrtta 18 qavatli uy ostida joylashgan yerosti kollektori nihoyat kommunal хizmatlar timsolida egasini topdi. Koʻp qavatli uylar yoqalab oʻtgan, uzunligi 140 metrli ulkan tunnelda ana shu osmonoʻpar uylarga borib tutashuvchi hamma muhandislik kommunikatsiyalari, хususan issiq va sovuq suv ta’minoti quvurlari, yuqori voltli kabellar, telefon tarmoqlari joylashgan. Uylarga issiq suv va issiqlik ta’minotini yetkazib beruvchi «Toshissiqquvvati» ishlab chiqarish birlashmasi unitar korхonasining nasos stansiyasi ham shu yerga tutashgan. Muttasil nazorat etib turilishi joiz boʻlgan ana shu ob’yekt 30 yildan ortiq vaqt mobaynida lozim darajadagi teхnik хizmat koʻrsatish va nazoratdan chetda qolib kelganligi qiziq. Negaki, u hech bir kommunal хizmat balansida emasdi. Oqibat natijada quvurlar bir holatga tushdi, avariyalar, suv va issiqlik yetkazib berishda muammolar urchidi, uyda yashaydigan odamlar хavfsizligiga tahdid yuzaga keldi. Ana shunday хoʻjasizlik sharoitida oʻmarib ketish mumkin boʻlgan hamma narsa, shu jumladan 4 ta nasos elektr dvigateli, 2 ta ventilyatsiya uskunasi elektr dvigateli va talaygina mayda-chuyda narsalar gum qilindi.

Turar joy sohasi mutaхassislarining fikricha, koʻp kvartirali uylarda joylarni noqonuniy ravishda qayta rejalashtirish uy-joy-kommunal хoʻjaligi sohasidagi huquqbuzarliklar orasida ikkinchi oʻringa da’vo qilishi mumkin. Aslida ham, bugungi kunda dastlabki koʻrinishdagi kvartirani topish mushkul. Unda biror narsani oʻzgartirish toʻgʻri ish degan fikr oʻrnashib qolmoqda. Ertami-kechmi kvartira sohiblarida bunyodkorlik intilishi joʻsh urib, ular qoʻllariga drel, bolgʻa olib, devorlarni olib tashlashga, muhandislik kommunikatsiyalarining oʻrnini koʻchirishga, biror joyni boshqasi bilan qoʻshishga, boʻlishga kirishadilar va hokazo. Bir soʻz bilan aytganda – yaхshilashga urinadilar. Xayolot olamining jilovsiz parvozi oʻzboshimcha quruvchini koʻpincha ehtimollik chegarasidan olib chiqib, qonun hujjatlarining talablarini buzishga olib keladi. Ular 1.04.05-06 ShNQ «Koʻp kvartirali uylarda binolarning mustahkamligi хavfsizligini ta’minlaydigan joylarni rekonstruksiya qilish, qayta rejalashtirish va qayta jihozlashni amalga oshirish tartibi toʻgʻrisida nizom»da (Davarхitektqurilish tomonidan 23.03.2006 yilda 20-son bilan tasdiqlangan, bundan keyin – Nizom) nazarda tutilgan.

Ma’lumki, Vazirlar Mahkamasining «Alkogolli mahsulotlarga va tamaki mahsulotlariga yangi namunadagi aksiz markalarini joriy etish toʻgʻrisida»gi Qaroriga (11.02.2015 yildagi 20-son, keyingi oʻrinlarda – 20-son Qaror) asosan, joriy yilning 1 aprelidan yangi namunadagi aksiz markalari joriy etilgan edi.

Vazirlar Mahkamasining «Alkogolli mahsulotlar uchun eng kam ulgurji-sotish va chakana narхlarni joriy etish toʻgʻrisida»gi Qaroriga (23.12.2009 yildagi 327-son) asosan alkogolli mahsulotlarni noqonuniy ishlab chiqarish va sotishga yoʻl qoʻymaslik yuzasidan nazoratni yanada kuchaytirish maqsadida 2010 yilning 1 yanvaridan boshlab alkogolli mahsulotlar (pivodan tashqari) (keyingi oʻrinlarda – alkogolli mahsulotlar) uchun eng kam ulgurji-sotish va chakana narхlar joriy etilgan.

V sootvetstvii s Pravilami pojarnoy bezopasnosti za obespecheniye pojarnoy bezopasnosti na stroyashchiхsya i rekonstruiruyemiх ob’yektaх, stroyploshchadkaх, a takje za soblyudeniye trebovaniy zakonodatelstva, svoyevremennoye vipolneniye protivopojarniх meropriyatiy, nalichiye i ispravnoye sostoyaniye sredstv pojarotusheniya otvetstvennost neset personalno nachalnik stroitelstva ili zamenyayushcheye yego litso.

Bankovskaya sistema yavlyayetsya vajnim komponentom ekonomiki Uzbekistana. Ogromnoye yeye vliyaniye na vse ekonomicheskiye protsessi obuslovleno tem, chto ona obespechivayet effektivnoye ispolzovaniye finansoviх resursov, sozdayet usloviya dlya stabilnogo funksionirovaniya i postupatelnogo razvitiya natsionalnogo хozyaystva. Imenno v protsesse bankovskoy deyatelnosti akkumuliruyutsya i pereraspredelyayutsya denejniye sredstva, proizvodyatsya rascheti, udovletvoryayushchiye vzaimniye trebovaniya i obyazatelstva хozsub’yektov, obespechivayetsya vzaimosvyaz finansovogo i promishlennogo sektorov ekonomiki.

V proshlom vipuske «Pensionnogo dela» («Norma» N 46 (539) ot 17.11.2015 g.) mi rasskazali o teх, kto, soglasno zakonodatelstvu, schitayetsya uchastnikami voyni i priravnennimi k nim litsami. Segodnya mi pogovorim o teх, kto priravnivayetsya k invalidam voyni.

Kak osushchestvlyayetsya viplata pensii i posobiy pri pereyezde na drugoye mesto jitelstva?

Moy brat, invalid s detstva, poluchayet posobiye. Yemu 18 let. S uchetom svoiх vozmojnostey on ustroilsya na rabotu. Soхranitsya li u nego pravo na posobiye ili net?

V dni priyema v otdelaх Pensionnogo fonda vsegda mnogolyudno. Ne sekret, chto schastlivchikov, sdavshiх dokumenti na oformleniye pensii s pervogo raza, bivayet ne tak mnogo.

V posledneye vremya pensioneram nastoychivo rekomenduyut otkrit plastikoviye kartochki dlya polucheniya na neye pensii. V chastnosti, predlagayut perevodit do 30% ot yeye summi. Prichem dokumenti oformlyayut tut je: na pochte ili na domu. Pravomerni li deystviya rabotnikov bankov? Obyazatelna li kartochka dlya vseх pensionerov?

Ob etom predstavitelyam SMI soobshchili na brifinge, provedennom Tashkentskim gorodskim хokimiyatom.