Мамлакатимизнинг муаллифлик ҳуқуқи ва фонограммаларни ишлаб чиқиш борасидаги учта халқаро шартномага қўшилиши тўғрисидаги қонун лойиҳаси эълон қилинди.
Интеллектуал мулк агентлиги томонидан ишлаб чиқилган қонун лойиҳасида қуйидаги халқаро шартномалар асосий ўринни эгаллайди:
- Фонограммалар ишлаб чиқарувчилар манфаатларини улар фонограммаларининг ноқонуний ишлаб чиқарилишидан муҳофаза қилиш тўғрисидаги конвенция (Женева, 1971 йил 29 октябрь). У иштирокчиларга аҳдлашувчи ҳар қандай давлатнинг фуқаролари бўлган фонограммалар ишлаб чиқарувчиларнинг манфаатларини муҳофаза қилиш масъулиятини юклайди. Ҳуқуқий муҳофаза доирасига ишлаб чиқарувчиларнинг розилигисиз фонограммалар дубликатларини тайёрлаш ва бундай дубликатларни тарқатиш учун олиб келиш, шунингдек оммавий маълумот сифатида бевосита тарқатишга бўлган тақиқ киради.
- Жаҳон интеллектуал мулк ташкилотининг муаллифлик ҳуқуқи бўйича шартномаси (Женева, 1996 йил 20 декабрь). У мамлакатимиз 2004 йилда қўшилган Адабий ва бадиий асарларни муҳофаза қилиш бўйича Берн конвенцияси (Берн, 1886 йил 9 сентябрь) доирасидаги махсус халқаро битим ҳисобланади (19.04.2005 йилдан кучга кирган). Шартнома асарлар ва уларнинг муаллифлари ҳуқуқини рақамли муҳитда муҳофаза қилишга доирдир. Шу жумладан шартнома компьютер дастурлари ва маълумотлар базасини ҳам қамраб олади.
- Жаҳон интеллектуал мулк ташкилотининг ижро ва фонограммалар бўйича шартномаси (Женева, 1996 йил 20 декабрь). Ижрочилар ва фонограммалар ишлаб чиқарувчилар ҳуқуқларини (айниқса рақамли муҳитда) ҳимоя қилишга йўналтирилган.
Маълумот учун: муаллифлик ҳуқуқларини миллий даражада муҳофаза қилиш таъминланган, шу жумладан бу борадаги ҳуқуқбузарликлар учун жиноий жавобгарлик белгиланган. Интеллектуал мулк объектига нисбатан муаллифлик ҳуқуқини ўзлаштириб олиш, ҳаммуаллифликка мажбурлаш, бундай мулк объектлари тўғрисидаги маълумотларни улар расман рўйхатдан ўтказилгунга ёки эълон қилингунга қадар муаллифнинг розилигисиз ошкор қилиш ҳолатлари жарималар солиниши сабаб бўлади (ЖКнинг 149-моддаси).
Лойиҳа ўзгартирилиши, қўшимча киритилиши ёки рад этилиши мумкин.
Олег Заманов.
