Сув кодекси 30.07.2025 йилдаги ЎРҚ-1076-сонли Қонун билан тасдиқланган ва сув ресурсларини бошқаришнинг асосий тамойилларини белгилайди.
Сув кодекси сув, сув объектлари ва сув хўжалиги иншоотларидан оқилона фойдаланиш ва уларни муҳофаза қилиш билан боғлиқ муносабатларни тартибга солади. У аҳоли, иқтисодиёт ва экотизимларни барқарор сув таъминоти билан таъминлаш, шунингдек, сув ресурсларини сақлаш ва тиклашга қаратилган.
Кодекс сув ресурсларини бошқариш тамойилларини иқлим ўзгариши шартларини инобатга олган ҳолда белгилайди. Бу оқилона режалаштириш, сув объектларининг ифлосланиши, камайиши ва йўқ қилинишнинг олдини олиш, шунингдек сувнинг салбий таъсирини, масалан, тошқинлар, ботқоқланиш ва шўрланишни камайтиришни ўз ичига олади.
Ҳужжатда аҳолини кафолатланган сифатли ичимлик ва хўжалик-маиший суви билан таъминлаш, санитария хавфсизлигини таъминлаш ва соғлиқни муҳофаза қилиш масалаларига алоҳида эътибор қаратилган. Сув объектларидан фойдаланишда уларни муҳофаза қилиш, сув экотизимларини сақлаш ва сув муносабатлари субъектларининг тенг ҳуқуқларини таъминлаш устувор вазифа этиб белгиланган.
Кодексда сув объектлари тушунчаси жорий этилган ва улар ер юзидаги (дарёлар, кўллар, каналлар) ва ер остидаги (сув қаватлари, манбалар) деб таснифланади. Бу объектлар якка тартибда ёки умумий равишда фойдаланилиши мумкин, аммо ҳар қандай фойдаланиш экологик ва санитария талабларига мувофиқ бўлиши шарт.
Сув ресурслари стратегик табиий ресурс сифатида қаралади ва уларни бошқариш очиқ, илмий асосланган ҳамда жамоатчилик иштирокини таъминловчи бўлиши лозим. Қонун барча турдаги сувларни (ер юзи, ер ости, қайта қайтарилган сувлар) интеграциялашган ҳолда бошқариш, шунингдек ҳавза ва ҳудудий тамойиллар асосида тартибга солиш зарурлигини таъкидлайди.
Сув кодекси сув муносабатларида иштирок этувчи барча субъектларнинг – давлат органлари ва сув етказиб берувчи ташкилотлардан тортиб, якка тартибдаги сув фойдаланувчилар ва маҳаллий жамоаларгача – ҳуқуқ ва мажбуриятларини белгилайди. Сув қонунчилигини бузиш орқали етказилган зарарни қоплаш ва сув хўжалигида илмий-тадқиқот ҳамда инновацион ишланмаларни рағбатлантириш зарурлиги алоҳида таъкидланган.
Ҳужжат Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базасида эълон қилинган ва 31.10.2025 йилдан кучга киради.
Саодат Усманова
