21.08.2025 йилдаги ЎРҚ-1083-сон Қонун билан Ўзбекистоннинг айрим қонун ҳужжатларига ижтимоий-иқтисодий соҳада жамоатчилик назоратини кучайтиришга, нодавлат нотижорат ташкилотлари фаолияти эркинлиги кафолатларига, шунингдек ҳомийлик хайрияларини олиш тартибини аниқ белгилашга қаратилган ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди.
Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексга киритилган қўшимча ва ўзгартишларга асосан:
- давлат органлари мансабдор шахсларининг ННТ фаолиятига қонунга хилоф равишда аралашиши БҲМнинг 7 бараваридан 10 бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади;
- ННТ (бундан диний ташкилотлар мустасно), шунингдек уларнинг ваколатхоналари ва филиалларининг давлат рўйхатидан ўтмасдан фаолиятни амалга ошириши БҲМнинг 10 бараваридан 25 бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади (илгари БҲМнинг 15 бараваридан 30 бараваригача);
- жамоатчилик назорати натижаларига кўра, қонунчилик ҳужжатларида назарда тутилган шаклларда жамоатчилик назорати субъектлари томонидан тайёрланган якуний ҳужжатни кўриб чиқмаслик ёки уни кўриб чиқиш муддатини узрли сабабларсиз бузиш мансабдор шахсларга БҲМнинг 3 бараваридан 5 бараваригача миқдорида жарима солишга сабаб бўлади.
Шу билан бирга, ҳомийлик хайрияларини йиғиш муайян ҳомийлик олувчиларнинг манфаатларини кўзлаб, олдиндан эълон қилинган муддат давомида амалга оширилади. Ҳомийлик хайрияларини йиғиш тартибини бузиш фуқароларга БҲМнинг 3 бараваридан 5 бараваригача, мансабдор шахсларга эса 5 бараваридан 7 бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади.
Фуқаролик жамияти институтларини давлат томонидан қўллаб-қувватлаш тизимини такомиллаштириш мақсадида "Ижтимоий шериклик тўғрисида" ва "Нодавлат нотижорат ташкилотлари фаолиятининг кафолатлари тўғрисида"ги қонунларга ўзгартириш ва қўшимчалар киритилади. Шунингдек давлат органлари томонидан фуқаролик жамияти институтларига давлат ижтимоий буюртмасини тўғридан-тўғри беришнинг янги механизмлари ўрнатилади.
"Жамоат фондлари тўғрисида"ги Қонунга жамоат фондларини ташкил этишга қўйиладиган талабларни кучайтириш, уларни давлат рўйхатидан ўтказишнинг шартлари ва тартибини аниқлаштириш, шунингдек мол-мулкдан фойдаланишни янада либераллаштиришга қаратилган ўзгартириш ва қўшимчалар киритилади.
Бир календарь йилда банк ҳисобварақларида пул айланмаси мавжуд бўлмаган жамоат фондлари учун ушбу календарь йилда ўз фаолиятини аудиторлик текширувидан ўтказиш ихтиёрий тартибда амалга оширилиши белгиланди.
Ҳужжат Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базасида эълон қилинган ва 22.08.2025 йилдан кучга кирди.
Лола Абдуазимова
