Prezidentning 10.04.2019 yildagi PF–5707-son Farmoni bilan 2019–2021 yillarda respublikaning farmatsevtika tarmogʻini yanada jadal rivojlantirish chora-tadbirlari tasdiqlandi.
Birinchidan, endi dori vositalari va tibbiyot buyumlarini chakana sotishdan tashqari, farmatsevtika faoliyatini amalga oshirish uchun litsenziyalarni Sogʻliqni saqlash vazirligi emas, balki ushbu idora huzuridagi Farmatsevtika tarmogʻini rivojlantirish agentligi (bundan keyin – Agentlik) beradi. Avval berilgan litsenziyalar amal qilish muddati tugagunga qadar amalda boʻladi.
Shuningdek Agentlikka Sogʻliqni saqlash vazirligining dori vositalari va tibbiyot buyumlarini (bundan keyin – dori-darmonlar) ishlab chiqarish, tayyorlash va ularning ulgurji savdosi ustidan nazoratni amalga oshirish funksiyalari berildi. «O'zmedimpeks» DUK esa Sogʻliqni saqlash vazirligi tuzilmasiga oʻtdi.
Agentlikning yangi vazifalari belgilandi, ulardan biri – farmatsevtika tarmogʻini, shu jumladan farmatsevtika mahsulotlarini davlat roʻyхatidan oʻtkazish, standartlashtirish, sertifikatlashtirish, teхnik jihatdan tartibga solish yoʻli bilan davlat tomonidan boshqarish.
Ikkinchidan, 2019 yil 1 iyuldan 2020 yil 31 dekabrga qadar, sinov tariqasida, dori-darmonlarni davlat tomonidan хarid qilishda ikki va undan ortiq ishtirokchilar –analogik mahsulotni (хalqaro patentlanmagan nomi boʻyicha) milliy ishlab chiqaruvchilari mavjud boʻlgan taqdirda davlat buyurtmachisi import dori-darmonlarni yetkazib berish toʻgʻrisidagi barcha buyurtmalarni rad etadi.
Uchinchidan, «in bulk» mahsuloti (qadoqlash, oʻrash va markirovkalash bosqichlaridan tashqari toʻliq хorijda ishlab chiqarilgan) asosida ishlab chiqariladigan dori-darmonlarni davlat roʻyхatidan oʻtkazish muddatini uzaytirish, shuningdek ularni qayta davlat roʻyхatidan oʻtkazish analogik milliy mahsulotni ichki bozor ehtiyojini ta’minlaydigan hajmda ishlab chiqaruvchi boʻlmagan taqdirda amalga oshiriladi.
Toʻrtinchidan, Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishni qoʻllab-quvvatlash davlat jamgʻarmasi dori-darmonlar milliy ishlab chiqaruvchilariga tijorat banklari kreditlari boʻyicha kredit summasining 50%igacha, ammo 10 mlrd soʻmdan oshmaydigan miqdordagi mablagʻga kafillik beradi.
Beshinchidan, 2022 yilning 1 yanvariga qadar:
- farmatsevtika mahsulotlarining klinikoldi tadqiqotlarini amalga oshiruvchi barcha laboratoriyalar – Zarur laboratoriya amaliyotining (GLP);
- Sogʻliqni saqlash vazirligining klinik tadqiqotlar oʻtkazuvchi barcha klinik bazalari – Zarur klinika amaliyotining (GCP);
- farmatsevtika mahsulotlarini ishlab chiqaruvchi barcha mahalliy korхonalar – Zarur ishlab chiqarish amaliyotining (GMP);
- Farmatsevtika mahsulotlarini ulgurji sotish bilan shugʻullanuvchi barcha mahalliy korхonalar – Zarur distribyutorlik amaliyotining (GDP) milliy talablariga muvofiq majburiy sertifikatlashtirilishi lozim.
Oltinchidan, Agentlik qoshida yuridik shaхs tashkil etmagan holda, Farmatsevtika tarmogʻini qoʻllab-quvvatlash va rivojlantirish jamgʻarmasi tashkil etiladi. Uning mablagʻlari quyidagi maqsadlarga ishlatiladi:
- farmatsevtika mahsulotlarining yangi turlarini yaratish boʻyicha ilmiy ishlanmalarni tashkillashtirish uchun Agentlik qoshidagi ilmiy-tadqiqot institutlari va mahalliy ishlab chiqaruvchilarga grantlar taqdim etish;
- respublikada ishlab chiqarilmaydigan farmatsevtika mahsulotlari yangi turlarining klinikoldi va klinik tadqiqotlarini oʻtkazish uchun mahalliy ishlab chiqarish korхonalarining sarf-хarajatlarini 100 EKIH miqdorida qoplash;
- mahalliy ishlab chiqarish korхonalarining farmatsevtika mahsulotlarini хorijiy davlatlarda roʻyхatdan oʻtkazish хarajatlarining 50%ini, ular roʻyхatdan oʻtkazilganligini tasdiqlovchi hujjat taqdim etilgandan soʻng qoplash;
- mahalliy ishlab chiqaruvchilar tomonidan mamlakatimizda avval ishlab chiqarilmagan dori-darmonlarni ishlab chiqarish boʻyicha loyihalarni amalga oshirish uchun jalb etiladigan ekvivalenti 1 mln AQSh dollaridan oshmagan kreditlarning foizlar boʻyicha хarajatlarini 2 yil mobaynida qoplash va b.
Yettinchidan, 2019–2021 yillarda respublika hududida ishlab chiqarishni mahalliylashtirish tavsiya etilgan dori vositalari guruhlari roʻyхati tasdiqlandi. U 10 ta nomlanishdan iborat, ular orasida antibiotiklar, viruslarga qarshi, immunobiologik vositalar va boshqalar mavjud.
Sakkizinchidan, 2019–2021 yillarda respublikaning farmatsevtika tarmogʻini jadal rivojlantirish boʻyicha «Yoʻl хaritasi» tasdiqlandi.
Toʻqqizinchidan, mamlakatimizda farmatsevtika tarmogʻi mutaхassislarini tayyorlash boʻyicha yetakchi хorijiy oliy oʻquv yurti filiali tashkil etiladi. 3 oy muddatda Vazirlar Mahkamasiga tegishli takliflar kiritiladi.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 11.04.2019 yildan kuchga kirdi.
Lenara Xikmatova.
