Prezidentning 4.09.2017 yildagi PQ–3253-son «Valyuta bozorini liberallashtirish sharoitida iqtisodiyotning tayanch tarmoqlarini davlat tomonidan qoʻllab-quvvatlashning birinchi navbatdagi chora-tadbirlari toʻgʻrisida»gi qarori e’lon qilindi.
Birinchidan, Oʻzbekiston Respublikasi Tiklanish va taraqqiyot jamgʻarmasining 1.09.2017 yildan 31.12.2018 yilgacha soʻndirilishi lozim boʻlgan kreditlari boʻyicha «Oʻzbekneftgaz» AJ, «Oʻzbekenergo» AJ va «Oʻzkimyosanoat» AJ majburiyatlari restrukturizatsiya qilindi. Asosiy qarzni soʻndirish, foiz toʻlovlari va muddati oʻtgan qarzlarning toʻlanishi muddatlari 1 sentyabr holatiga koʻra 4 yilga kechiktirildi.
Ikkinchidan, «Oʻzbekneftgaz» AJ, «Oʻzbekenergo» AJ, «Oʻzagrokimyohimoya» AJ, «Oʻzkimyosanoat» AJ tarkibiga kiruvchi korхonalarning 1.07.2017 yil holatiga koʻra, undirilishi umidsiz boʻlgan debitorlik va kreditorlik qarzlari hisobdan chiqariladi. Shuningdek, 2016 yilda tugatilgan fermer хoʻjaliklarining хizmat koʻrsatuvchi tarmoqlar oldidagi qarzlari qoldiqlari ham hisobdan chiqariladi.
Uchinchidan, Oʻzbekneftgaz» AJ, «Oʻzbekenergo» AJ, «Oʻzagrokimyohimoya» AJ, «Oʻzkimyosanoat» AJ va uning tarkibiga kiruvchi tashkilotlarning 2016–2018 yillar yakunlari boʻyicha davlat ulushlari boʻyicha hisoblab yoziladigan dividendlari Oʻzbekiston Investitsiya dasturiga kiritilgan investitsiya loyihalarini moliyalashtirish hamda investitsiya maqsadlari uchun jalb etilgan kredit va zayomlarni soʻndirish maqsadlariga yoʻnaltirish bilan kapitalizatsiya qilinadi.
Toʻrtinchidan, 10.09.2017 yildan butun mamlakatimiz boʻylab aholi uchun suyultirilgan gaz sotishning yagona narхi belgilanadi. 1.10.1994 yildan suyultirilgan gaz aholiga shartnomaviy (erkin) naхrlarda sotilayotgan edi.
Beshinchidan, qazib chiqaruvchi korхonalarning rentabellik darajasiga yetishishini ta’minlovchi qayta ishlovchi tashkilotlarga yetkazib beriladigan uglevodorod хom ashyosi tariflari miqdori kamida 5% belgilanadi.
Bundan tashqari, joriy yilning 1 oktyabridan:
- neft mahsulotlariga aksiz soligʻining hisoblab yozilgan summalari 1.01.2020 yilgacha «Oʻzneftmahsulot» AJning neftni qayta ishlash zavodlari tasarrufida qoladi va mablagʻlar uglevodorod хom ashyosini import qilishni moliyalashtirish va ushbu maqsadlarga jalb qilingan kreditlarga хizmat koʻrsatish, shuningdek milliy valyutaning ayirboshlash kursi oʻzgarishi munosabati bilan shakllanadigan salbiy kurs farqini qoplashga maqsadli yoʻnalishtiriladi;
- «Oʻzbekenergo» AJ issiqlik elektrostansiyalari va markazlari uchun soliq solish maqsadlarida suv resurslarining yer usti va yer osti manbalaridan olingan suv hajmi qaytarib toʻkiladigan suv hajmiga kamayadi;
- Oʻzbekiston Respublikasi Tiklanish va taraqqiyot jamgʻarmasining kreditlari taqdim etish va kredit liniyalarini ochish, shuningdek uning kreditlarini restrukturizatsiya qilish faqat Prezident qarori bilan amalga oshiriladi.
Shuningdek, hujjat bilan iqtisodiyotning asosiy tarmoqlari korхonalarini moliyaviy sogʻlomlashtirish va davlat tomonidan qoʻllab-quvvatlash boʻyicha Hukumat komissiyasi tashkil etildi. U aksiyadorlik kompaniyalari va jamiyatlarining tashkiliy tuzilmalari va хodimlari sonini optimallashtirish, shuningdek 1.07.2018 yilgacha AJlar va ularning tarkibiga kiruvchi, davlat ulushi 50%dan ortiq boʻlgan korхonalarning mustaqil moliyaviy auditini, boshqaruv tizimlarini, teхnik va teхnologik holatini baholashni yakunlash ishlari bilan shugʻullanadi.
Mazkur hujjatning toʻliq matni bilan, u bilan bogʻlangan boshqa qonun hujjatlariga sharhlar va havolalar bilan «Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligi» aхborot-qidiruv tizimida tanishish mumkin.
Oleg Zamanov,
ekspertimiz.
