Вазирлар Маҳкамасининг 06.12.2025 йилдаги қишлоқ хўжалиги таваккалчиликларини суғурта қилиш тизимини жорий этишнинг ташкилий чора-тадбирлари ҳақидаги 772-сон қарори қабул қилинди. Ҳужжат Президентнинг 21.11.2025 йилдаги ПФ-223-сон Фармони ижросини таъминлаш мақсадида ишлаб чиқилган бўлиб, фермерларни табиий офатлар, ўсимликлар касалликлари, эпизоотиялар ва бошқа кутилмаган таҳдидлар оқибатларидан ҳимоя қилиш механизмларининг бутун комплексини яратишни назарда тутади.
Қишлоқ хўжалиги суғуртаси жамғармаси ташкил этилди
Янги тизимнинг асосий элементи Қишлоқ хўжалиги суғуртаси жамғармаси – махсус давлат суғурталовчиси бўлади, у алоҳида лицензия олмасдан, бироқ суғурта қонунчилигининг барча талабларига қатъий риоя қилган ҳолда фаолият юритади.
Жамғарма Қишлоқ хўжалиги вазирлиги, Молия вазирлиги, суғурта бозори ва фермер хўжаликлари уюшмалари вакилларидан иборат Директорлар кенгаши томонидан бошқариладиган нотижорат ташкилот сифатида ташкил этилади.
Рақамли суғурта платформаси
Суғурта шартномалари фақат "Қишлоқ хўжалиги суғуртаси" давлат ахборот тизими орқали электрон шаклда тузилади. Тизим суғурта тарифларини автоматик ҳисоблаш, полисларни расмийлаштириш ва кейинчалик зарарни текшириш учун фермерлар, қишлоқ хўжалиги ерлари, иқлим маълумотлари, давлат хизматлари маълумотларини бирлаштиради.
Шунингдек, ягона автоматлаштирилган маълумотлар базаси яратилиб, унга асосий маълумотларни олишни тезлаштириш мақсадида вазирлик ва идоралар тизимлари интеграция қилинади.
Вазирликлар рақамли таъминотни ташкил этади
- Қишлоқ хўжалиги вазирлиги далалар мониторинги, экинлар ва ҳайвонлар касалликларига қарши курашиш, экспертизаларда иштирок этиш учун масъул бўлади;
- Космик тадқиқотлар агентлиги Жамғармага сунъий йўлдош ва дрон кузатувини тақдим этади;
- Рақамли технологиялар вазирлиги – IT-тизимлар интеграцияси ва платформанинг узлуксиз ишлаши учун;
- ҳудудий ҳокимият органлари – фермерларни ўқитиш ва ислоҳотларни ахборот билан қўллаб-қувватлаш учун.
Суғурта қандай ишлайди
- Жамғарма суғурта бадалларини йиғади, захираларни шакллантиради ва компенсацияларни тўлайди;
- зарурат бўлганда мустақил экспертлар ёлланади – улар 5 иш куни ичида шикастланган майдонларни кўздан кечиришлари шарт;
- Жамғарма суғурта ҳодисасини тан олиш тўғрисидаги қарорни узоғи билан 10 кун давомида чиқариши шарт;
- алоҳида ва қимматга тушадиган ҳолларда қарорлар Директорлар кенгаши томонидан тасдиқланади.
Жамғарма етарли маблағларга эга бўлмаса, етказилган зарарнинг қолган суммаси Давлат бюджети ҳисобидан қопланади.
Фермерларни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш
Суғуртанинг ярми бюджет субсидияси ҳисобидан қопланади, яна 50 фоизини фермернинг ўзи тўлайди. Субсидиялар автоматик тарзда – электрон шартнома маълумотлари асосида тақсимланади.
Таваккалчиликларни қайта суғурталаш
Жамғарма таваккалчиликларни ҳам мамлакат ичида, ҳам хорижий қайта суғурталовчиларда қайта суғурталаши мумкин бўлади, бироқ фақат миллий ташкилотларга таклиф этилгандан кейингина. Барча қайта суғурта шартномалари Ягона тизимда рўйхатдан ўтказилади.
Назорат ва ҳисобдорлик
- Жамғарма фаолиятини Ҳисоб палатаси назорат қилади;
- ваколатли органлар бюджет субсидияларининг сарфланишини назорат қилади;
- Жамғарма дирекцияси ҳар йили аудитдан ўтиши ва молиявий ҳисоботларни эълон қилиши шарт.
Қарор билан қуйидагилар тасдиқланди:
- Қишлоқ хўжалиги суғуртаси жамғармаси тўғрисидаги низом;
- мустақил экспертларнинг иш регламенти;
- тизимга босқичма-босқич киритиладиган туманлар ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари рўйхати;
- ҳосилнинг нобуд бўлиш хавфини суғурталаш босқичлари;
- "Қишлоқ хўжалиги суғуртаси" платформасига интеграция қилинадиган давлат ахборот тизимлари рўйхати;
- Жамғарма Директорлар кенгаши таркиби.
Ҳужжат Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базасида эълон қилинган ва 10.12.2025 йилдан кучга кирди.
