Ички ишлар вазирлиги ва Молия вазирлигининг қарори (16.04.2018 йилда 2998-сон билан рўйхатдан ўтказилган) билан Ички ишлар органларида мажбурий хизматни ўташ ҳақидаги шартномаларни тузиш ҳамда шартнома шартлари бажарилмаганда харажатларни қоплаш тартиби тўғрисидаги низом тасдиқланди.
Ҳужжатда ўқишни тамомлагандан кейин 5 календарь йили мобайнида ички ишлар органларида (ИИО) ёки тақсимот бўйича юборилганда бошқа давлат идораларида мажбурий узлуксиз хизмат ўташ ҳақида шартнома тузиш тартиби белгиланган.
Қуйидагилар билан шартнома тузилади:
- курсантлар – ИИВ олий ҳарбий таълим муассасаларининг кундузги таълим шаклига ўқишга кирган фуқаролар;
- тингловчилар – ИИВ томонидан хорижий давлатлар олий таълим муассасаларига ўқишга юборилган фуқаролар.
Шартнома шартлари ҳамда унинг бажарилмаслиги сабабли моддий жавобгарлик ҳақида номзод (шунингдек унинг ота-онаси) ўқишга киргунига қадар дастлабки танлов даврида ёзма равишда огоҳлантирилади.
Курсант билан шартномани ИИВ номидан олий ҳарбий таълим муассасаси раҳбари, тингловчи билан эса – ички ишлар вазирининг ўринбосари – Кадрлар бош бошқармаси бошлиғи имзолайди. Курсантлар ёки тингловчилар сафидан чиқарилиб ўқишга қайта тикланган курсант ва тингловчи билан қайта шартнома тузилиши шарт.
У 2 нусхада давлат ёки рус тилида тузилади, улардан бири курсант ёки тингловчига берилади, иккинчиси – унинг шахсий ҳужжатлар йиғмажилдига бириктирилади. Курсант ёки тингловчи шартнома тузишни рад қилганда, сабабларни кўрсатган ҳолда тегишли далолатнома расмийлаштирилади.
ИИО ходими муддатдан олдин хизматдан бўшатилганда унинг таълим олиши учун давлат бюджетидан сарфланган маблағлар 30 кун ичида қайтарилиши кераклиги ҳақида огоҳлантирилади. Ходим учун харажатлар юридик шахслар томонидан тўлаб берилиши мумкин (давлат бюджетидан тўлаб беришга йўл қўйилмайди). Харажатлар қопланганлигини тасдиқловчи ҳужжатнинг нусхаси унинг сўнгги иш жойига тақдим қилиниши лозим.
Кўрсатилган харажатларни қоплаш мажбурияти бажарилмаган тақдирда улар суд тартибида ундирилади. Харажатларни тўлаган ходим хизматга тикланган тақдирда ундан ундирилган пул маблағлари тўлиқ қайтарилади. Мажбурий 5 йиллик хизматни қисман ўтаганда харажатлар ўталмай қолган хизмат даврининг нисбатидан келиб чиқиб қопланади.
Битта курсант ёки тингловчининг ўқиши учун сарфланган харажатларни ҳисоблаш тартиби белгиланди, унга қуйидагилар киритилади:
- профессор-ўқитувчилар таркибининг иш ҳақи;
- курсантга тўланадиган стипендия;
- дори воситалари таъминоти;
- кийим-кечак таъминоти;
- озиқ-овқат таъминоти;
- иш ўрганиш амалиётига (стажировкага) хизмат сафари харажатлари;
- йўл харажатлари (тингловчилар учун).
Маълумот учун. Ички ишлар органларида хизматни ўташ тартиби тўғрисидаги низомнинг 68-бандига мувофиқ:
1) шартнома тузишни рад этган фуқаролар мазкур таълим муассасаларига қабул қилинмайди;
2) қуйидаги ҳолларда ходимнинг таълим олишига сарфланган маблағлар ундирилмайди:
- ИИОдан ҳарбий-тиббий комиссия хулосаси асосида ёки ташкилий-штат ўзгаришлари сабабли бўшатилганда;
- курсант (ходим)нинг ота-онаси, ака-укалари ёки опа-сингилларидан бири назорат ёки ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходими ёхуд Қуролли Кучларнинг ҳарбий хизматчиси бўлиб, хизмат вазифаларини бажариш чоғида ҳалок бўлган тақдирда;
- курсант (ходим) вафот этганида.
Ҳужжат Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базасида эълон қилинган ва 16.04.2018 йилдан кучга кирди.
Мазкур ҳужжатнинг тўлиқ матни, шарҳлар ва у билан боғлиқ бошқа қонун ҳужжатларига ҳаволалар билан «Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари» ахборот-қидирув тизимида танишиш мумкин.
Анвар Иркахўжаев.
