«Янги Меҳнат кодексининг 161-модда 6-бандининг маъносини тушунтиринг – «Меҳнат шартномасини иш берувчининг ташаббусига кўра бекор қилиш»: «қуйидаги сабаблардан (асослардан) бирининг мавжудлиги меҳнат шартномасини бекор қилишнинг асосланганлигини билдиради: амалдаги Кодекс ва бошқа қонунлар билан белгиланган бошқа сабаблар (асослар)». Мазкур Кодекс билан белгиланган «бошқа сабабларга (асосларга) нималар киради?».
Саволга эксперт ва «Норма» кадрлар хизмати раҳбари Валерия ЛЯНДРЕС жавоб берди:
– Янги Меҳнат кодексининг меҳнат шартномасини иш берувчининг ташаббусига кўра бекор қилишга оид қисмини тушуниш ва тўғри қўллаш учун қиёсий жадвал билан танишишни таклиф қиламиз:
|
1995 й. таҳр. МК 100-м. |
2022 й. янги МК 161-м. |
|
Номуайян муддатга тузилган меҳнат шартномасини ҳам, муддати тугагунга қадар муддатли меҳнат шартномасини ҳам иш берувчининг ташаббуси билан бекор қилиш асосли бўлиши шарт. Қуйидаги сабаблардан бирининг мавжудлиги меҳнат шартномасини бекор қилишнинг асосли эканлигини билдиради: |
(1-қ.) Номуайян муддатга тузилган меҳнат шартномасини, шунингдек муддати тугагунига қадар муддатли меҳнат шартномасини иш берувчининг ташаббусига кўра бекор қилиш асосланган бўлиши керак. (2-қ.) Қуйидаги сабаблардан (асослардан) бирининг мавжудлиги меҳнат шартномасини бекор қилишнинг асосланганлигини билдиради: |
|
1)технологиядаги, ишлаб чиқариш ва меҳнатни ташкил этишдаги ўзгаришлар, ходимлар сони (штати) ёки иш хусусиятининг ўзгаришига олиб келган ишлар ҳажмининг қисқарганлиги ёхуд корхонанинг тугатилганлиги; |
2) технологиянинг, ишлаб чиқариш ва меҳнатни ташкил этишнинг ўзгариши, ишлар (маҳсулот, хизматлар) ҳажмининг қисқариши билан боғлиқ бўлган ташкилот (унинг алоҳида бўлинмаси), якка тартибдаги тадбиркор ходимлари сонининг ёки штатининг ўзгарганлиги; |
|
Алоҳида банд йўқ, 1-бандга қаралсин |
1) ташкилот (унинг алоҳида бўлинмаси) ўз муассисларининг (иштирокчиларининг) ёки таъсис ҳужжатлари билан бунга ваколат берилган юридик шахс органининг қарори билан тугатилганлиги ёхуд якка тартибдаги тадбиркор томонидан фаолиятнинг тугатилганлиги; |
|
2) ходимнинг малакаси етарли бўлмаганлиги ёки соғлиғи ҳолатига кўра бажараётган ишига нолойиқ бўлиб қолиши; |
3) ходимнинг малакаси етарли бўлмаганлиги сабабли эгаллаб турган лавозимига ёки бажараётган ишига мувофиқ эмаслиги; Меҳнат шартномасини «соғлиғи ҳолатига кўра» бекор қилиш учун асос янги Меҳнат кодексининг 168-м. 1-қ. 5-бандига кўчирилган. Унда томонларнинг хоҳиш- иродасига боғлиқ бўлмаган ҳолатларга кўра ишдан бўшатиш учун асослар кўрсатилган. Сўзма-сўз бу банд қуйидаги кўринишда бўлади: «Қуйидагилар тарафларнинг хоҳиш-иродасига боғлиқ бўлмаган ҳолатларга кўра меҳнат шартномасини бекор қилиш учун асос бўлади: 5) қонунчиликка мувофиқ меҳнатга оид муносабатларни давом эттиришга монелик қиладиган ҳолатлар юзага келганлиги (ходимнинг белгиланган тартибда берилган тиббий хулосага мувофиқ меҳнат фаолиятига тўлиқ қобилиятсиз деб эътироф этилганлиги, шунингдек давлат сирларидан фойдаланиш ҳуқуқи бекор қилинганлиги, агар бажарилаётган иш шундай фойдаланиш ҳуқуқини талаб қилса, муайян ишни бажаришга доир рухсатномадан ёки лицензиядан маҳрум этилганлиги ва бошқалар) …» |
Давомини kadrovik.uz да ўқинг.
