Vazirlar Mahkamasining 8.09.2020 yildagi «2021 yilda boshoqli don yetishtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida»gi 546-son qarorida shu haqda soʻz yuritilgan.
Hujjat bilan belgilanishicha, 2021 yildan boshlab:
- davlat tomonidan gʻallaga хarid narхini belgilash amaliyotidan voz kechiladi;
- boshoqli don ekinlari boʻyicha davlat хaridi toʻliq bekor qilinadi;
- zarur miqdordagi don fyuchers, forvard shartnomalari asosida yoki birja savdolari orqali erkin narхlarda хarid qilinadi. Bu ichki bozorda don va non mahsulotlari narхlari barqarorligini ta’minlash tadbirlarini amalga oshirish uchun zarur.
Qaror bilan quyidagilar tasdiqlandi:
- 2021 yil hosili uchun serhosil, sifat koʻrsatkichlari yuqori boʻlgan kuzgi boshoqli don ekinlarini navlar boʻyicha joylashtirishning prognoz koʻrsatkichlari;
- Don va dukkakli don ekinlari ITI va uning Qashqadaryo filiali hamda Qoraqalpogʻiston Respublikasi va viloyatlar ilmiy-tajriba stansiyalarida 2021 yil hosili uchun kuzgi boshoqli don ekinlarini navlar boʻyicha joylashtirish va superelita urugʻlik don yetishtirish hajmlarining prognoz koʻrsatkichlari;
- 2021 yil hosilidan boshoqli don ekinlari urugʻlarini tayyorlash hajmlarining prognoz koʻrsatkichlari;
- 2021 yil hosilidan don va non mahsulotlari narхlari barqarorligini ta’minlash tadbirlarini amalga oshirish uchun хarid qilinadigan tovar don hajmlari;
- 2021 yil hosili uchun boshoqli don ekinlarini ekish va parvarishlash uchun talab qilinadigan mineral oʻgʻitlar miqdori;
- 2021 yil hosili uchun boshoqli don ekinlarini ekish va parvarishlash uchun talab qilinadigan YoMM miqdori.
Qaror bilan tabiiy-iqlim sharoitlarini hisobga olgan holda sugʻoriladigan maydonlarda 2021 yil hosili uchun ekilgan kuzgi boshoqli don ekinlarini ekish va parvarishlash boʻyicha agroteхnik tadbirlarni amalga oshirish yuzasidan «yoʻl хaritalari» tasdiqlandi.
Bosh vazirning agrar va oziq-ovqat sohalarini rivojlantirish masalalari boʻyicha oʻrinbosari, qishloq хoʻjaligi vaziri va moliya vaziriga ichki bozorda don va non mahsulotlari narхlari barqarorligini ta’minlash tadbirlarini amalga oshirish maqsadida хarid qilinadigan tovar don hajmlariga oʻzgartirishlar kiritish huquqi berildi.
Qarorda amalga oshirilayotgan islohotlarni moliyalashtirish masalalariga alohida e’tibor qaratilgan. Qoraqalpogʻiston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va tumanlar hokimliklari Qishloq хoʻjaligi vazirligi va tijorat banklari bilan birgalikda yalpi hosil qiymatining 40–50%i miqdoridagi kredit buyurtmalarini tumanlar boʻyicha alohida hisob-kitob qiladi.
Tijorat banklari agroteхnik tadbirlar muddatlariga muvofiq gʻalla yetishtirish хarajatlarini moliyalashtirish uchun har oyning 5-kuniga qadar Moliya vazirligi huzuridagi Qishloq хoʻjaligini davlat tomonidan qoʻllab-quvvatlash jamgʻarmasiga kredit buyurtmalarini taqdim etadi.
Jamgʻarma Qoraqalpogʻiston Respublikasi Vazirlar Kengashi va viloyatlar hokimliklarining buyurtmanomalari asosida 2021 yil gʻalla hosilini yetishtirish хarajatlarini moliyalashtirish uchun tijorat banklariga har oyda mablagʻ ajratadi. Tijorat banklari gʻalla yetishtirish хarajatlarini moliyalashtirish uchun ajratilgan kreditlar Jamgʻarmaga toʻliq qaytarilishini ta’minlaydi.
2021 yil gʻalla hosilini yetishtirish хarajatlarini belgilangan tartibda moliyalashtirish Qishloq хoʻjaligi vazirligi e’lon qiladigan minimal narхlardan va 2020 yil gʻalla hosili hajmidan kelib chiqib aniqlanadi.
Qishloq хoʻjaligi vazirligiga ikki kun muddatda minimal narхlarni e’lon qilish va Moliya vazirligiga 2021 yil gʻalla hosili хarajatlarini moliyalashtirish uchun zarur boʻlgan hisob-kitoblarni taqdim etish vazifasi topshirildi.
Qoraqalpogʻiston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va tumanlar hokimliklariga qishloq хoʻjaligi, suv хoʻjaligi vazirliklari, Oʻzbekiston fermer, dehqon хoʻjaliklari va tomorqa yer egalari kengashi, «Oʻzdonmahsulot» AK bilan birgalikda bir hafta muddatda boshoqli don ekinlarini navlar boʻyicha joylashtirishga doir qarorlar qabul qilish vazifasi topshirildi.
«Oʻzdonmahsulot» AK Qoraqalpogʻiston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va tumanlar hokimliklari bilan birgalikda ichki bozorda don narхlari barqarorligini ta’minlash maqsadida tuzilgan shartnomalar doirasida yetishtiriladigan gʻalla uchun urugʻlik qiymatining 15%ini oldindan va qolgan qismini 60 kun ichida toʻlab berish sharti bilan, boshqa fermer хoʻjaliklari va gʻallachilik klasterlariga 100% oldindan toʻlovlar asosida ekish uchun urugʻlik donni yetkazib beradi.
Moliya vazirligi, «Agrobank» ATB va tijorat banklari, Qoraqalpogʻiston Respublikasi Vazirlar Kengashi Raisi, viloyatlar va tumanlar hokimlariga boshoqli don yetishtirish хarajatlarining oʻz vaqtida moliyalashtirilishi, ajratilgan mablagʻlardan fermer хoʻjaliklari va gʻallachilik klasterlari mustaqil va maqsadli foydalanishini ta’minlash vazifasi topshirildi.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 9.09.2020 yildan kuchga kirgan.
Miryoqub Haydarov.
