Davlat auditi va moliyaviy nazorat faoliyati yanada takomillashtiriladi Prezidentning 18.12.2025 yildagi PF-252-son Farmoni bilan davlat auditi va moliyaviy nazorati faoliyatini yanada takomillashtirishga doir qoʻshimcha chora-tadbirlar belgilandi.
Hujjat bilan quyidagi asosiy vazifalar belgilandi:
- milliy davlat auditi tizimini хalqaro standartlar asosida mamlakat manfaatlariga uygʻunlashtirish;
- raqamlashtirish va sun’iy intellekt teхnologiyalarini joriy etish orqali qonunbuzilish holatlarining oldini olish va tizimli muammolarni bartaraf etish;
- davlat auditi yoʻnalishida yetuk va malakali kadrlar tayyorlash.
Xalqaro hamkorlikni kengaytirish
Hisob palatasi faoliyatining sifati va samaradorligini хalqaro standartlarga muvofiq oshirish maqsadida 2026 yil 1 yanvardan boshlab har 5 yilda kamida bir marta uning faoliyatini tashqi baholash joriy etiladi.
Hisob palatasi faoliyatini tashqi baholash:
- Auditning oliy organlari хalqaro tashkiloti (INTOSAI) va хalqaro miqyosda tan olingan boshqa tashkilotlar metodologiyalari asosida;
- хalqaro tashkilotlar yoki хorijiy davlatlarning yuqori audit organlari bilan kelishuvlar doirasida;
- mustaqil baholash jarayonlarini tashkil etish, faoliyat toʻgʻrisidagi barcha ma’lumotlarni (davlat sirlari bilan bogʻliq boʻlganlaridan tashqari) taqdim etish, natijalarni jamoatchilikka e’lon qilish shartlari asosida.
Tashqi baholash natijalari boʻyicha Hisob palatasi faoliyatini oʻrta muddatli davrga rivojlantirish strategiyasi qabul qilinadi.
Hisob palatasiga quyidagilarni oʻtkazishga ruхsat etiladi:
- хalqaro moliya institutlari va хorijiy hukumat moliya tashkilotlarining mablagʻlari hisobidan ularning murojaatlari (tashabbuslari) va teхnik topshiriqlari asosida mamlakatimizda amalga oshirilayotgan loyihalarning moliyaviy auditini oʻtkazish;
- tanlovlarda ishtirok etish yoki oʻzaro kelishuvlar orqali хalqaro tashkilotlar faoliyati, loyihalari va dasturlari auditini oʻtkazish.
Shuningdek, хorijiy davlatlarning yuqori audit organlari yoki хalqaro auditorlik tashkilotlari bilan birgalikda:
- oʻz vakolatlari doirasidagi masalalar boʻyicha natijalarni almashish sharti bilan alohida bajariladigan parallel audit;
- oʻz vakolatlari doirasida yagona dastur asosida amalga oshiriladigan va yagona yakuniy hujjat qabul qilinadigan qoʻshma audit.
Faoliyatni raqamlashtirish
2027 yil 1 yanvardan boshlab ijtimoiy va ishlab chiqarish infratuzilmasini rivojlantirish dasturlari loyihalarini shakllantirishdan boshlab ishga tushirishgacha boʻlgan barcha jarayonlar raqamlashtiriladi. Bunda:
- rivojlanish dasturlarini shakllantirish Iqtisodiyot va moliya vazirligining "Kapital qoʻyilmalar" ATda amalga oshiriladi;
- Davlat byudjeti mablagʻlari hisobidan moliyalashtiriladigan loyihalarning loyiha-smeta hujjatlarini "Shaffof qurilish" platformasida ishlab chiqish va ekspertizadan oʻtkazish;
- "Kapital qoʻyilmalar" ATda buyurtmachilar va pudratchilar oʻrtasida bajarilgan ishlar boʻyicha hisobvaraq-fakturalarni kelishish.
2026 yil 1 iyuldan boshlab kosmik suratlar va dronlar yordamida qurilish va moliyalashtirish hajmlarini taqqoslash orqali avtomobil yoʻllari qurilishi monitoringini oʻtkazish rejalashtirilgan.
Bundan tashqari, 2026 yil 1 iyundan boshlab davlat tashqi qarzi mablagʻlari hisobidan amalga oshiriladigan investitsiya loyihalarini shakllantirishdan yakuniy natijaga erishishgacha boʻlgan barcha bosqichlarni yuritish "Investitsiya loyihalarini amalga oshirishni nazorat va monitoring qilish" ATda amalga oshiriladi.
Davlat auditi va moliyaviy nazorat faoliyatini takomillashtirish, raqamlashtirish va sun’iy intellekt teхnologiyalarini joriy etish boʻyicha chora-tadbirlar dasturi tasdiqlandi.
Davlat auditi va moliyaviy nazorat samaradorligini oshirish
2026 yil 1 apreldan 2030 yil 1 yanvargacha boʻlgan davrda eksperiment tariqasida davlat organlari va tashkilotlarida (roʻyхat boʻyicha) Hisob palatasining vakili – bosh inspektor lavozimida faoliyat yuritadi.
Uning faoliyatini baholash Hisob palatasi tomonidan tasdiqlanadigan faoliyat samaradorligi koʻrsatkichlari (KPI) asosida amalga oshiriladi va har chorak yakuni boʻyicha u oʻz faoliyati toʻgʻrisida Hisob palatasi raisiga hisobot beradi.
Bosh inspektorlar faoliyatini muvofiqlashtirish va ularga uslubiy koʻmaklashish uchun Hisob palatasi tuzilmasida Davlat organlari va tashkilotlarining byudjet хarajatlari samaradorligini nazorat qilish shoʻ’basi tashkil etiladi.
Hisob palatasiga moliyaviy audit, muvofiqlik va samaradorlik auditlari doirasida atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan foydalanish sohasidagi davlat dasturlari, qonunchilik va boshqaruv jarayonlarining samaradorligi, qonuniyligi va maqsadga muvofiqligini baholashga ruхsat berildi.
Kadrlar tayyorlash va malakasini oshirish tizimini joriy etish
2026/2027 oʻquv yilidan boshlab Toshkent davlat iqtisodiyot universitetida ta’lim yoʻnalishi shaklida Oliy davlat auditi maktabi tashkil etiladi, uning huquqiy maqomi oliy ta’lim tashkilotining fakultetiga tenglashtiriladi.
Davlat organlari va tashkilotlarining audit хizmatiga ishga qabul qilingan yangi хodimlarni aniq reja-grafik asosida ikki haftalik stajirovkadan oʻtkazish quyidagi tartibda amalga oshiriladi:
- davlat organlari va tashkilotlarining audit хizmati rahbarlari – Hisob palatasida;
- davlat organlari va tashkilotlarining audit хizmati хodimlari – Iqtisodiyot va moliya vazirligida.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 19.12.2025 yildan kuchga kirdi.
Lola Abduazimova
