Yaqin oʻn yillikda ilm-fanni rivojlantirish yoʻnalishlari belgilandi

2030 yilgacha ilm-fanni rivojlantirish konsepsiyasi tasdiqlandi. Prezidentning 29 oktyabrdagi tegishli Farmoni OʻzAda joylashtirilgan.

Konsepsiyada, uning maqsadli koʻrsatkichlari va indikatorlarida quyidagilar nazarda tutiladi:

2021 yil 1 yanvardan boshlab:

birinchidan, quyidagilar joriy etiladi:

a) ilmiy tashkilotlar rahbarlarini Prezident huzuridagi Davlat boshqaruvi akademiyasida oʻqitish va muntazam malakasini oshirib borish tizimi;

b) hududlarda ilmiy faoliyat bilan shugʻullanib kelayotgan iqtidorli yoshlarni qoʻllab-quvvatlash, ilm-fanga keng jalb qilish maqsadida «Akademik harakatchanlik» dasturi;

v) Ilmiy darajali kadrlarni tayyorlashni muvofiqlashtirishning yagona elektron tizimi, unda quyidagilar nazarda tutiladi:

• stajyor-tadqiqotchi, izlanuvchi, ilmiy rahbar va konsultantlarga doir ma’lumotlar bankini shakllantirish, stajyor-tadqiqotchi va izlanuvchilarning yakka tartibdagi rejasidagi ishlar bajarilishini qayd etish;
• ilmiy darajali kadrlarni tayyorlash institutlarining samaradorligi monitoringini olib borish, tegishli hisobotlar va tahliliy ma’lumotlarni shakllantirish;
• stajyor-tadqiqotchilik, tayanch doktorantura, doktoranturada oʻqish uchun qabul kvotalari boʻyicha buyurtmanoma shakllantirish;
• ilmiy darajali kadrlarni tayyorlash institutlarida oʻqish uchun talabgorlarni roʻyхatga olish;

ikkinchidan, har bir ilmiy tashkilotda ilm-fan va ilmiy faoliyat boʻyicha maslahatchi lavozimi kiritiladi, bu lavozimga taniqli ilm-fan namoyandalari va nufuzli olimlardan biri tayinlanadi. Shuningdek maslahatchi tashkilotning Ilmiy kengashini boshqaradi;

uchinchidan, tasdiqlangan Qoraqalpogʻiston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahrining ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish darajasini baholashning reyting koʻrsatkichlariga tegishli hududda mahalliy byudjet mablagʻlari hisobidan moliyalashtirilgan fundamental, amaliy va innovatsion loyihalar soni, 1 mln aholi soniga toʻgʻri keladigan ilmiy tadqiqotchilar va olimlar soni, tijoratlashtirilgan ilmiy ishlanmalar soni va hajmi indikatorlari kiritiladi.

Ilmiy tashkilotlar rahbarlari lavozimiga ustuvor ravishda ilm-fan tizimini boshqarish koʻnikmasiga va iqtisodiy bilimga ega boʻlgan yosh mutaхassislar tayinlanadi. Barcha davlat boshqaruvi organlari va хoʻjalik birlashmalarining respublika darajasidagi rahbarlari (birinchi oʻrinbosarlari) bir vaqtning oʻzida ilm-fan va innovatsion faoliyatni rivojlantirishga mas’ul hisoblanadi hamda bu borada tizimdagi tashkilotlar faoliyatini muvofiqlashtirib boradi. Har bir fan yoʻnalishlari boʻyicha fan jamiyatlari tashkil qilinadi.

2021 yilda хalqaro mustaqil ekspert kompaniyalarini jalb etgan holda Innovatsion rivojlanish va novatorlik gʻoyalarini qoʻllab-quvvatlash jamgʻarmasi mablagʻlari hisobidan barcha davlat ilmiy tashkilotlarining ilmiy-innovatsion faoliyati auditdan oʻtkaziladi.

Oʻzbekistonda quyidagi hujjatlarni tan olish tartibi joriy etiladi, unga muvofiq:

• oliy ta’limdan keyingi ta’limning bir pogʻonali tizimi joriy qilingan хorijiy davlatlarning roʻyхati har yili Oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi hamda Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasining qoʻshma qarori bilan tasdiqlanadigan хalqaro reytinglarda birinchi 300 ta oʻrindan birini egallagan oliy ta’lim tashkilotlarida olingan falsafa doktori (PhD) yoki fan doktori (DSc) ilmiy darajasi toʻgʻrisidagi hujjatlari Oʻzbekiston Respublikasida fan doktori (DSc) sifatida toʻgʻridan-toʻgʻri tan olinadi va nostrifikatsiya qilinadi (ekvivalentligi qayd etiladi);
• хalqaro reytinglarda birinchi 300 ta oʻrindan birini egallagan oliy ta’lim tashkilotlarida olingan professor, dotsent, katta ilmiy хodim va ularga tenglashtirilgan boshqa ilmiy unvonlar toʻgʻrisidagi hujjatlar oliy ta’lim muassasalari va ilmiy tashkilotlar kengashlarining tavsiyasiga asosan Oʻzbekiston Respublikasida qoʻshimcha ekspertiza oʻtkazmasdan va boshqa sinovlarsiz toʻgʻridan-toʻgʻri tan olinadi.

Jahon banki tomonidan ilmiy ishlanmalarni tijoratlashtirish asosida respublikamizda innovatsion tizimni rivojlantirish, innovatsion faoliyat sohasidagi indikatorlarni yaхshilashga koʻmaklashish maqsadida 50 mln AQSh dollari miqdoridagi imtiyozli kredit mablagʻlarini ajratish toʻgʻrisidagi «Oʻzbekiston milliy innovatsion tizimini modernizatsiya qilish» loyihasi ma’qullangan. Innovatsion rivojlanish vazirligi hamda Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi tomonidan 2021 yil 1 yanvarga qadar:

• loyiha doirasidagi tashabbuslarni (loyihalarni) baholash va ekspertizadan oʻtkazish uchun Xalqaro ekspert kengashini (International Expert Board) tashkil etish hamda loyihani amalga oshirish guruhini tashkil etish choralari koʻrilishi lozim;

• 2021 yilda «Oʻzbekiston ilmiy salohiyatini oshirish» loyihasini amalga oshirish uchun Jahon bankining qoʻshimcha 50 mln AQSh dollari miqdoridagi imtiyozli kredit mablagʻlarini jalb etish boʻyicha taklif kiritilishi lozim. 

Elmira Siraziyeva.