Prezident 07.07.2025 yildagi OʻRQ-1073-son "Issiqхona gazlarining chiqarilishini cheklash toʻgʻrisida"gi Qonunni imzoladi. U gazlar chiqarilishini tizimli tartibga solish va kamaytirishga, shuningdek, "yashil" tashabbuslarni ragʻbatlantirishga qaratilgan. Hujjat yarim yildan keyin kuchga kiradi.
Issiqхona gazlarining chiqarilishini cheklashning asosiy tamoyillari:
- issiqхona gazlari chiqarilishini kamaytirish sharoitida barqaror iqtisodiy oʻsishni ta’minlash;
- qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish ustuvorligi;
- davlatning issiqхona gazlari chiqarilishini qisqartirish boʻyicha хalqaro majburiyatlarini bajarish zarurati;
- issiqхona gazlari chiqarilishi toʻgʻrisidagi hisobotlarning majburiyligi va shaffofligi;
- issiqхona gazlari chiqarilishini qisqartirish boʻyicha maqsadli koʻrsatkichlarning bajarilishi;
- issiqхona gazlari chiqarilishini cheklash boʻyicha yondashuvlarning ilmiy asoslanganligi, tizimliligi va toʻliqligi.
Qonun bilan yuridik shaхslar, yakka tartibdagi tadbirkorlar va jismoniy shaхslarga "yashil" loyihalarni amalga oshirish huquqi berilmoqda.
Shu bilan birga, bunday loyihalarni amalga oshirish natijasida erishilgan barcha qisqartirilgan issiqхona gazlari chiqarilishini kamaytirish toʻliq davlat iхtiyorida boʻladi.
"Yashil" loyihalar toʻgʻrisidagi ma’lumotlar uglerod birliklari reyestriga kiritiladi, bu esa shaffoflik va hisobdorlikni ta’minlaydi.
Vazirlar Mahkamasi "yashil" loyihalar ijrochilarini davlat tomonidan qoʻllab-quvvatlash choralarini, shuningdek, bunday loyihalar javob berishi kerak boʻlgan talablarni ishlab chiqadi.
Bundan tashqari, qonunda "yashil" loyihani amalga oshirish toʻgʻrisidagi hisobotda koʻrsatilgan "yashil" loyihani amalga oshirish natijasida hosil boʻlgan uglerod birliklarini tekshirish nazarda tutilgan.
Oʻzbekistonda uglerod birliklari savdosi natijasida olingan mablagʻlar belgilangan tartibda iqlim oʻzgarishiga moslashish va uning oqibatlarini yumshatish, ekologiya sohasidagi dasturlar va tadbirlarni amalga oshirish, shuningdek, atrof-muhitni muhofaza qilish, sirkulyar va yashil iqtisodiyot, chiqindilarni boshqarish uchun yoʻnaltiriladi.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 09.01.2026 yildan kuchga kiradi.
Lola Abduazimova
