Президент ҳузуридаги Лойиҳа бошқаруви миллий агентлиги директорининг «Крипто-биржалар фаолиятини лицензиялаш тартиби тўғрисидаги низомнинг 1а-иловасига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳақида»ги буйруғи (рўйхат рақами 3127-6, 22.11.2021 й.) қабул қилинди.
Крипто-биржа савдоларини амалга ошириш қоидаларига қуйидаги ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди:
биринчидан, токен тушунчасига янгича таъриф берилди. Бу маълум бир активга бўлган мажбуриятни ёки мулк ҳуқуқини тасдиқлаш учун мўлжалланган, тақсимланган маълумотлар реестридаги ҳисоб бирлиги. Токен фаолиятга молиявий маблағлар ва инвестицияларни жалб қилиш мақсадида Ўзбекистон Республикаси ҳудудида рўйхатдан ўтган юридик шахслар ёки якка тартибдаги тадбиркорлар томонидан чиқарилади;
иккинчидан, токенни чиқариш, жойлаштириш ва рўйхатдан ўтказиш, шунингдек токенни муомалага чиқариш ва таъминланмаган токен тушунчалари киритилди;
учинчидан, белгиланишича, крипто-биржалар электрон майдончаларида токенларни чиқариш, чиқаришни рўйхатдан ўтказиш, жойлаштириш ва муомалага киритиш ҳам амалга оширилади;
тўртинчидан, крипто-актив ва токенлар олди-сотдисига оид битимлар миллий валютада ҳам тузилиши мумкинлиги белгиланди;
бешинчидан, крипто-биржаларнинг мажбуриятлари кенгайтирилди. Крипто-биржа қуйидагиларга мажбур:
а) крипто-биржада токенларни чиқариш ва жойлаштиришга қаратилган фаолиятни амалга оширадиган юридик шахсларнинг раҳбарлари, якка тартибдаги тадбиркорлар ҳамда уларнинг вакилларини улар муносабат юритишга ҳақли бўлмаган шахслар тоифасига кириш ёки кирмаслигини аниқлашга;
б) токенларни таъминлаш учун киритилган моддий ва (ёки) бошқа мулкнинг ҳақиқатда мавжудлигини текширувдан ўтказилишини таъминлашга;
в) қуйидагиларни инобатга олган ҳолда токенларни чиқариш, чиқаришни рўйхатдан ўтказиш, жойлаштириш ва муомалага киритиш тартибини тасдиқлашга:
- токенларни жойлаштириш учун жалб этилиши режалаштирилган маблағларнинг камида 10% миқдорини миллий ва (ёки) чет эл валютасида крипто-биржанинг ҲККПдаги алоҳида виртуал ҳисобрақамига қўйиш;
- токенларни крипто-биржага жойлаштирган шахснинг ҲККПдаги алоҳида виртуал ҳисобрақамидаги маблағлар ҳисобидан шартнома мажбуриятларида назарда тутилган ҳолларда ва миқдорда унинг токенларини сотиб олинишини таъминлаш;
- чиқарилган токенларнинг номланиши ёки рамзларида «давлат», «давлат томонидан таъминланган», «давлат томонидан қўллаб-қувватланган», «Ўзбекистон», «ўзбек», «миллий», «сўм (UZS)» ҳамда Ўзбекистон Республикаси шаҳарларининг номларини тўлиқ ёки қисқартирилган шаклда, шунингдек уларнинг бирликларидан фойдаланган ҳолда, исталган тилда ва ҳар қандай шаклда ишлатишни тақиқлаш;
олтинчидан, белгиланишича, Ўзбекистон резидентлари крипто-биржаларда:
- крипто-активлар ва токенлар билан крипто-биржа савдоларининг барча турларини миллий валютада;
- Ўзбекистон Республикасининг норезидентлари билан фақатгина крипто-активлар ва токенларни сотишга доир операцияларни хорижий валютада амалга ошириш ҳуқуқига эга.
Сотиб олиш объекти сифатида крипто-активларни танлаш ва бу танловнинг тегишли оқибатлари сотиб олувчининг ўз таваккалчилиги ҳисобланади;
еттинчидан, крипто-биржалар томонидан таъминланмаган токенларни чиқариш, чиқаришни рўйхатдан ўтказиш ва жойлаштиришни тақиқловчи ҳамда ушбу тақиқни бузганлик учун жавобгарликни белгиловчи норма киритилди.
Ҳужжат Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базасида эълон қилинган ва 22.11.2021 йилдан кучга кирди.
Эльмира Сиразиева.
