Меҳнат дафтарчалари – долзарб ҳужжат эмас

Жаҳоннинг кўплаб мамлакатларида меҳнат дафтарчалари ўрнига солиқ тўловчилар, ишчилар, меҳнат ва ҳ.к.ни ҳисобга олиш  электрон тизимларидан фойдаланилади.

Аммо Ўзбекистон қонунчилигига кўра, меҳнат дафтарчаси меҳнат стажини тасдиқловчи асосий (гарчи ягона бўлмаса-да) ҳужжат бўлиб қолмоқда. Шу билан бирга амалиётда пенсияларни тайинлашда меҳнат стажи меҳнат дафтарчасидан ташқари (гарчи меҳнат дафтарчасида зарур қайдлар мавжуд бўлса-да) маълумотномалар, буйруқлардан кўчирмалар, иш ҳақи бериш қайдномалари, меҳнат шартномалари, архив маълумотномалари ва бошқа ҳужжатлар билан тасдиқланади.

Амалда меҳнат стажи ўрнига суғурта бадаллари тўланган даврлар инобатга олинади, бу эса меҳнат дафтарчасининг аҳамиятини тенглаштиради. Бугунги кунда Пенсия жамғармаси меҳнат стажи ҳақида маълумотларни бюджетдан ташқари Пенсия жамғармасига ўтказилган суғурта бадалларини якка тартибда ҳисобга олишнинг марказлаштирилган электрон реестри воситасида олади.

Бу бошқарув ходимларининг анча вақтини талаб этувчи меҳнат дафтарчасини юритишни ортиқча ишга чиқаради.

Ҳозирда 2005 йилдан бошлаб одамнинг меҳнат стажини ҳисобга олишни меҳнат дафтарчасисиз амалга ошириш имконияти мавжуд. Бунда кишилар меҳнат дафтарчаси билан тасдиқлаши керак бўлган даврлар сақланиб қолинади. Бу 2005 йилгача бўлган стаждир.

Шуларни инобатга олган ҳолда қуйидагилар таклиф этилмоқда:

• иш берувчилар томонидан меҳнат дафтарчалари юритилишини бекор қилиш;
• белгилансинки, 2005 йилгача бўлган давр учун меҳнат дафтарчаси меҳнат стажини тасдиқловчи асосий ҳужжат бўлиб қолади, 2005 йилдан кейинги давр учун эса меҳнат стажи ШЖБПҲ маълумотлари  билан тасдиқланади.

Абдураҳмон Бахтиев,

экспертимиз