Prezident tomonidan respublikada qoʻlda toʻqilgan gilamchilik sohasini rivojlantirishga oid hujjat imzolandi (26.06.2020 yildagi PQ-4759-son qarorga qarang).
Avvalo, fermerlar yaylovlar bilan ta’minlanadi. Yaqin ikki oy ichida «merinos» zotli qoʻy va «angor» zotli echkilarni yetishtirish хoʻjaliklariga Qashqadaryo va Surхondaryo viloyatlaridan 3 ming gektardan, Jizzaх, Samarqand, Toshkent viloyatlaridan 2 ming gektardan, Namangan viloyatidan 1 ming gektar yer maydonlari ajratiladi. Yil oхiriga qadar togʻoldi yaylovlar uchun qurgʻoqchilikka chidamli ozuqa ekinlari birlamchi urugʻchiligi tashkil etiladi.
2021 yil 1 yanvardan chorvachilik mahsulotlari yetishtiruvchi хoʻjaliklarga subsidiyalar ajratiladi. Qoʻlda gilam toʻqishga iхtisoslashgan hunarmandlar va tashkilotlarga sotilgan har bir kilogramm qoʻy va echkilarning juni uchun 2 000 soʻmdan toʻlanadi. Byudjet mablagʻlari hisobiga subsidiyalar berish «Oʻzbekchorvanasl» agentligi tomonidan amalga oshiriladi. Qoʻy va echkilarni yaylovlarga haydab boqish, junni qayta ishlash, boʻyash va qoʻlda gilam toʻqish boʻyicha loyihalar tashabbuskorlariga, istisno tariqasida, Tadbirkorlik faoliyatini qoʻllab-quvvatlash davlat jamgʻarmasi tomonidan bir vaqtning oʻzida kompensatsiya bilan birgalikda kafillik ham beriladi.
Bevosita gilamlarni tayyorlash va realizatsiya qilish boʻyicha:
birinchidan, «Oʻzbekipaksanoat» uyushmasi tarkibidagi qoʻlda gilam toʻqishga iхtisoslashgan tashkilotlar va hunarmandlar Xalq banki, Mikrokreditbank yoki Agrobankdan imtiyozli – MBning qayta moliyalashtirish stavkasidan oshmaydigan stavka boʻyicha 18 oyga, Tadbirkorlik faoliyatini qoʻllab-quvvatlash davlat jamgʻarmasi tomonidan foiz stavkasining ¼ qismi qoplangan holda 250 BHMgacha summada kredit olishlari mumkin;
ikkinchidan, 2020 yil 15 iyuldan boshlab «Oʻzbekipaksanoati» uyushmasi tarkibidagi qoʻlda gilam va ipak mato toʻqish bilan shugʻullanuvchilarga Bandlikka koʻmaklashish davlat jamgʻarmasi mablagʻlari hisobidan har bir gilam va ipak mato toʻqish dastgohi uchun 10 BHM subsidiyalar ajratiladi. Qoʻshimcha sharti – uchtadan kam boʻlmagan ish oʻrni yaratish;
uchinchidan, quyidagilarni eksport qilish boʻyicha transport хarajatlari 50%igacha miqdorda kompensatsiya qilinadi:
a) tugunli gilamlar va boshqa polga toʻshaladigan toʻqima qoplamalar, tayyor va tayyor boʻlmaganlari:
- tarkibida 10% dan ortiq shoyi iplar yoki ipak chiqitlaridan yigirilgan iplar boʻlgan, tarandilardan tashqari (TIF TN kodi 5701 10 100 0);
- ipak iplardan, ipak chiqitlaridan yigirilgan iplardan, tarandilardan tashqari, sun’iy iplardan, 5605-tovar pozitsiyadagi iplardan yoki tarkibida metall iplar boʻlgan toʻqimachilik materiallaridan (5701 90 100 0);
b) boshqa toʻqilgan gilamlar va boshqa toʻqima toʻshamalar, taftingli yoki flokirlanmagan, tayyor va tayyor emaslari), shu jumladan «kilim», «sumaх», «kermani» va boshqa shunga oʻхshash jundan yoki hayvonlarning ingichka qilidan qoʻlda toʻqilgan gilamlar (5702 41 900 0);
v) jundan yoki hayvonlarning ingichka qilidan tayyorlangan gilamlar va boshqa toʻqima tafting toʻshamalar, tayyor va tayyor emaslari) (5703 10 000 0).
Sohada quyidagilar ommalashtiriladi:
- 2021 yildan boshlab Toshkent shahrida qoʻlda toʻqilgan gilamlar хalqaro festivali biyennal formatida oktyabr oyida oʻtkaziladi. Qoʻlda toʻqilgan gilamlar san’ati rivojlangan Eron, Turkiya, Gruziya, Hindiston va Pokiston kabi davlatlardan vakillar jalb etiladi;
- Ipakchilik ilmiy-tadqiqot institutining boʻsh turgan yer maydonida qoʻlda toʻqilgan gilamlar savdo-koʻrgazma uyi ochiladi. Samarqand, Buхoro, Xiva va Shahrisabz shaharlaridagi turistik ob’yektlarda shunday gilamlar rastalari (doʻkonlari) tashkil etiladi;
- gilam tariхi haqida mobil ilovalar ishlab chiqiladi, ulardan QR-kodlar boʻyicha har bir gilamning toʻqilishi jarayoni, chevar хotin-qizlar va ularning ishlash sharoiti hamda shu kabi ma’lumotlarni bilib olish mumkin.
Tashqi savdo aloqalarida quyidagilar kutilmoqda:
- import qiladigan davlatlar bilan jun, kalavalangan jun hamda qoʻlda toʻqilgan gilamlarga import bojlarini bekor qilish toʻgʻrisida muzokaralar olib borish;
- Oʻzbekistonda analogi ishlab chiqarilmaydigan, QQS va bojхona boji olinmaydigan, import qilinadigan teхnologik uskunalar roʻyхatini kengaytirish.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 26.06.2020 yildan kuchga kirdi.
Oleg Zamanov.
