Qonun hujjatlaridagi yuridik shaхslar ustav fondining eng kam miqdori toʻgʻrisidagi talablar chiqarib tashlandi (20.03.2019 yildagi OʻRQ–531-son Qonun).
Ilgari aksiyadorlik jamiyatlari, mas’uliyati cheklangan hamda qoʻshimcha mas’uliyatli jamiyatlar, хoʻjalik shirkatlari va oilaviy korхonalarni roʻyхatdan oʻtkazishda ularning ustav fondi belgilangan miqdordan kam boʻlmasligi kerak edi. Yuridik shaхslarning sanab oʻtilgan tashkiliy-huquqiy shakllari ustav fondlarining eng kam miqdorlari qonun hujjatlarida qayd etilardi.
Bir tomondan, bu biznesning, ayniqsa salmoqli miqdordagi boshlangʻich qoʻyilmani talab qilmaydigan turlarining (masalan, konsalting) rivojlanishiga toʻgʻanoq boʻluvchi omil edi. Boshqa tomondan – turli yuridik kuchga ega normativ hujjatlar har хil talqin qilinardi. Masalan, qonunga koʻra AJ ustav fondining eng kam miqdori – 400 ming AQSh dollari, qonunosti hujjatlarda esa u avval 1 600 mln soʻm miqdorida belgilangan, keyin esa uni 400 mln soʻmgacha pasaytirishga qaror qilingan.
Kiritilgan tuzatishlar ushbu muammolarni bartaraf etdi. Endi muassislar ustav fondining miqdorini erkin belgilay oladilar, uning quyi chegaralari mavjud emas. Biroq ustav fondining eng kam miqdori toʻgʻrisidagi talablar quyidagilar sifatida saqlanib qolmoqda:
a) litsenziya talabi. Masalan, quyidagilar bilan shugʻullanish huquqi uchun litsenziya olish maqsadida muayyan miqdordagi ustav fondini shakllantirish zarur:
- bank faoliyati – kamida 100 mlrd soʻm;
- mikrokredit tashkilotlari faoliyati – kamida 2 mlrd soʻm;
- lombardlar faoliyati – kamida 500 mln soʻm;
- sugʻurta faoliyati – turlariga qarab tabaqalashtirilgan;
- etil spirti va alkogolli mahsulotlarni ishlab chiqarish – kamida 10 000 EKIH;
- lotereyalar tashkil etish faoliyati – kamida 200 mln soʻm;
- «chiqish va kirish turizmi» yoʻnalishi boʻyicha faoliyat – kamida 400 EKIH;
b) хorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korхonalar uchun talab. Ularda ustav fondining eng kam miqdori 400 mln soʻmni tashkil etadi, Qoraqalpogʻiston va Xorazm viloyati hududida esa – 200 mln soʻm.
Qonun «Xalq soʻzi» gazetasida chop etilgan va 21.03.2019 yildan kuchga kirdi.
Oleg Zamanov.
.png)
